Nut en noodzaak
Asielopvang
Lansingerland vangt momenteel 300 asielzoekers op in de Noodopvanglocatie Asielzoekers Lansingerland, achter het gemeentehuis. Deze tijdelijke opvanglocatie sluit in principe begin 2027 in verband met de uitbreiding van de woningbouwlocatie Wilderszijde. Voor deze bewoners is een vervangende locatie nodig. Volgens de Spreidingswet moet Lansingerland in totaal 391 asielzoekers opvangen. Naast deze 300 zijn er dus nog 91 opvangplekken nodig.
Specifieke informatie over Asielopvang in Lansingerland is te vinden op de pagina Asielopvang.
Huisvesting statushouders
De taakstelling voor het huisvesten van statushouders voor Lansingerland in 2025 is nog 161 personen (peildatum 1 april 2025). We willen de achterstand in onze taakstelling inhalen door het versneld bouwen van permanente kleine sociale huurwoningen (appartementen). Hiermee voorkomen we dat de wachttijd voor andere urgenten en reguliere woningzoekers naar sociale huurwoningen onevenredig oploopt.
Wethouder Titia Cnossen:
“Niemand verlaat vrijwillig huis en haard. In de meeste gevallen is dit noodgedwongen, door een onhoudbare situatie. Door te zorgen voor onderdak geven we nieuwkomers een kans op een nieuwe start. Ergens kunnen wonen is belangrijk voor ons als inwoners maar net zo goed voor nieuwkomers. Het vergroot de bestaanszekerheid waardoor zowel volwassenen als kinderen zich goed kunnen wortelen in onze samenleving. Een vaste plek geeft rust om vanuit daar de aandacht te richten op zaken als onderwijs, sport, ontwikkeling en het integreren in de lokale samenleving.”
In 2023 hadden we geen andere plaats aan te bieden aan het COA dan een tijdelijke plek op de woningbouwlocatie Wilderszijde, achter het gemeentehuis. Op dit moment is de planning dat op 1-1-2027 de woningbouw op deze locatie start. Daarom is een nieuwe asielopvanglocatie nodig.
Net als andere gemeenten levert Lansingerland een bijdrage aan het opvangen van asielzoekers en het huisvesten van statushouders. Naast de wettelijke verplichting, ziet de gemeente Lansingerland het als een verantwoordelijkheid om deze mensen te helpen. De gemeenteraad heeft de voorkeur voor kleinere locaties en niet een locatie voor 400 asielzoekers bij elkaar. Daarom is het college gaan zoeken naar 2 locaties voor ieder ongeveer 200 personen.
Asielopvang
Lansingerland vangt momenteel 300 asielzoekers op in de Noodopvanglocatie Asielzoekers Lansingerland, achter het gemeentehuis. Deze tijdelijke opvanglocatie sluit begin 2027 in verband met de uitbreiding van de woningbouwlocatie Wilderszijde. Volgens de Spreidingswet moet Lansingerland in totaal 391 asielzoekers opvangen.
Van de totale opgave van 391 opvangplekken zijn er nu dus al 300 in gebruik. Het gaat dus vooral om het vinden van een vervangende locatie voor de huidige opvang én het opvangen van 91 extra asielzoekers. Hierbij is het idee dat locaties Merenweg en de Maaiveldweg beide geschikt zijn als tijdelijke opvang voor 200 asielzoekers per locatie voor een kortere opvangperiode. De Jacob Marislaan is geschikt voor de periode daarna en voor een langere duur. Specifieke informatie over Asielopvang in Lansingerland is te vinden op de pagina Asielopvang.
Huisvesting voor statushouders
De taakstelling voor Lansingerland is wat betreft het huisvesten van statushouders per 1 april 2025 161 personen. Veel van deze statushouders wachten op dit moment in een asielzoekerscentra op een woning. Daar komen elk half jaar weer nieuwe statushouders bij. De rijksoverheid stelt deze aantallen vast. Woningcorporatie 3B Wonen wijst per jaar ongeveer 15% van de vrijkomende sociale huurwoningen toe aan statushouders. Er worden de komende jaren 3.090 sociale huurwoningen in Lansingerland gebouwd, onderdeel van de woningbouwopgave van in totaal 11.000 nieuwe woningen.
We willen de achterstand in onze taakstelling inhalen door het versneld bouwen van permanente kleine sociale huurwoningen (appartementen) op het gemeentelijk weiland bij de Oudelandselaan/Noordeindseweg, alleen bestemd voor statushouders. Ook voorkomen we hiermee dat de wachttijd voor andere urgenten en reguliere woningzoekers naar sociale huurwoningen onevenredig oploopt. Samen met 3B Wonen kijken we ook naar woningdelen en de hospitaregeling om in bestaande woningen meer mensen te laten wonen.
Om extra druk op de woningmarkt te voorkomen heeft de gemeenteraad het college opdracht gegeven een locatieonderzoek te doen naar kansrijke locaties voor de huisvesting van statushouders. Het onderzoek is ook nodig voor het vinden van alternatieve locaties voor de opvang van asielzoekers. Deze locaties zijn niet makkelijk te vinden. Zo hebben we geen leegstaande gebouwen en locaties die geschikt lijken, hebben vaak al een andere bestemming. Ook heeft de gemeente zelf weinig grond om te ontwikkelen. Daarnaast moeten locaties zo goed mogelijk voldoen aan beoordelingscriteria (voorwaarden) die door het college van burgemeester en wethouders en het COA zijn vastgesteld. We zijn tijdens het locatieonderzoek van een brede zoektocht met meerdere locaties naar kansrijke locaties gegaan. De kansrijke locaties zijn de locaties met de minste nadelen.
Het locatieonderzoek voor asielopvang en huisvesting statushouders is met behulp van het gemeentelijke Geografisch Informatie Systeem (GIS), beoordeling van inhoudelijk deskundigen, participatie- en raadsbijeenkomsten en in overleg met de partners COA en 3B Wonen uitgevoerd.
De locaties voor asielopvang of huisvesting van statushouders moeten zo goed mogelijk voldoen aan beoordelingscriteria (voorwaarden) die door het college en het COA zijn vastgesteld. De raadscommissie Samenleving heeft op 16 januari 2025 over de criteria gesproken. We lichten deze hieronder toe.
- Omvang opvang van asielzoekers
Kleinschalige opvanglocaties hebben voordelen omdat ze makkelijker inpasbaar zijn in wijken en buurten. Bij grotere locaties is het mogelijk om voorzieningen in de opvanglocatie te hebben, zoals bijvoorbeeld gezondheidszorg. Dit voorkomt extra druk op de huisartsen in de omgeving. Het COA heeft de voorkeur voor locaties vanaf 150 personen waarbij voorzieningen intern mogelijk zijn.
2. Termijn waarop locaties beschikbaar zijn
Het is belangrijk dat de nieuwe locatie voor asielopvang gerealiseerd is als de Noodopvanglocatie Asielzoekers Lansingerland moet sluiten, half 2026. Ook bij locaties voor huisvesting van statushouders streven we, vanwege de urgentie, naar een snelle realisatie.
3. Duur van de beschikbaarheid van een locatie
We zoeken naar locaties die geschikt zijn voor opvang of huisvesting voor meerdere jaren. Bij asielopvang kunnen we dan betere afspraken met het COA maken. Bij de huisvesting van statushouders geldt dat het voor externe partners, bijvoorbeeld woningcorporaties, financieel aantrekkelijker wordt als we hen meer zekerheid kunnen bieden.
4. Omgevingsvisie, leefomgeving, duurzaamheid en mobiliteit
We toetsen of de locaties aansluiten bij de omgevingsvisie. Hierin staan keuzes over de leefomgeving (o.a. landschap, milieu, waterhuishouding, recreatie en natuur), duurzaamheid en mobiliteit, zoals verkeersdrukte en verkeersveiligheid.
5. Afstand tot voorzieningen
We beoordelen de locaties voor asielopvang ook op de afstand tot voorzieningen zoals een ov-halte, onderwijs of een supermarkt. Het COA hanteert hier richtlijnen voor.
6. Integratiemogelijkheden
Het is belangrijk dat nieuwkomers goed kunnen integreren in de samenleving. Dit kwam ook naar voren in de dialoogbijeenkomst over nieuwkomers en de raadscommissie Samenleving die allebei in januari plaatsvonden. Voor de integratie helpt het als de locaties in de buurt zijn van woningen van inwoners.
7. Financieel effect
De betaalbaarheid van de plannen is van belang. Hierbij wordt met name gekeken naar kosten, opbrengsten en risico’s voor de gemeente, op de korte en lange termijn. Daarbij is ook de exploiteerbaarheid door het COA en een woningcorporatie belangrijk. De medewerking van deze partners is van belang bij de realisatie van de opgave.
8. Invloed op economische activiteiten en woningbouw
We beoordelen hierbij of de locaties potentieel (negatieve) invloed kunnen hebben op het functioneren of op plannen van bedrijven of glastuinbouw. Daarnaast geldt dat de te ontwikkelen locaties niet ten koste mogen gaan van plannen voor reguliere betaalbare en gelijkvloerse woningbouw.
9. De druk op maatschappelijke voorzieningen in de gemeente
Zowel bij de ontwikkeling van de asielopvang als bij de ontwikkeling van locaties voor huisvesting van statushouders geldt dat we voorkomen dat deze teveel druk uitoefenen op maatschappelijke voorzieningen van de gemeente.
10. Spreiding over de kernen
Als college streven we ernaar, in het verlengde van het criterium rondom de maatschappelijke voorzieningen, een zo evenwichtig mogelijke spreiding van huisvesting- en opvangvoorzieningen voor nieuwkomers over de kernen.
11. (Sociale) veiligheid
Iedereen moet zich in onze gemeente veilig kunnen voelen. Dat geldt voor onze huidige inwoners en voor nieuwkomers. Ook daar waar de keuze van een locatie invloed heeft op vraagstukken rondom de veiligheid zullen wij daar rekening mee houden. Denk hier bijvoorbeeld aan de invloed op veiligheid en veiligheidsbeleving van afgelegen locaties.
Alle gemeenten in Nederland hebben een wettelijke verplichting om statushouders, mensen die te horen hebben gekregen hebben dat zie hier mogen blijven, huisvesting te bieden. Dit heet de taakstelling. Zoals veel gemeenten heeft ook Lansingerland een achterstand. We willen die achterstand in onze inhalen door het versneld bouwen van permanente kleine sociale huurwoningen (appartementen, circa 25 m2) op het gemeentelijk weiland bij de Oudelandselaan/Noordeindseweg. Hiermee voorkomen we dat de wachttijd voor andere urgenten en reguliere woningzoekers naar sociale huurwoningen onevenredig oploopt. Samen met 3B Wonen kijken we ook naar woningdelen en de hospitaregeling om in bestaande woningen meer mensen te laten wonen. Locaties voor asielopvang zijn nu noodzakelijk omdat de huidige asielopvanglocatie per 1-1-2027 in Wilderszijde sluit en de gemeente wettelijke verplicht is voor 391 personen opvang te bieden.
We bouwen niet alleen voor statushouders en asielzoekers maar ook voor onze eigen woningzoekenden.
Als gemeente werken we aan een nieuwbouwprogramma van 11.000 woningen voor de komende jaren, waarvan 3.300 sociale huurwoningen, 2.200 middenhuur woningen en de rest koopwoningen in verschillende prijsklassen. In elke woningbouwontwikkeling worden woningen voor ouderen en voor jongeren/starters gebouwd. Woningbouw voor jongeren komen beschikbaar bij de bouw van sociale huurwoningen. Er zijn ook jongerenwoningen in de bestaande voorraad, die regelmatig beschikbaar komen. Ook de betaalbare koop- en huurwoningen zijn aantrekkelijk voor starters/jongeren. Voor ouderen is er in elke grote nieuwbouwontwikkeling 40% gelijkvloers geprogrammeerd. Daarnaast is op het totaal in deze nieuwbouwontwikkelingen 5% geagendeerd voor de woonzorgdoelgroepen waaronder ouderen. Op termijn biedt dit voldoende woningen voor de woonbehoefte van onze inwoners. De woningen worden uiteraard niet allemaal op de korte termijn gebouwd, maar laat wel onze ambitie zien.
De plannen voor onze sociale huurwoningen en 2.200 in het middensegment met een maximale huur van €1.184,- zijn te vinden in onze Woonvisie. Deze woningen worden o.a. gebouwd in Wilderszijde.
Bij asielopvang spreken we over aantal op te vangen personen. Bij huisvesting van statushouders spreken we over aantal woningen en over het type en de grootte van de woningen. Dat laatste bepaalt hoeveel statushouders er in één appartement kunnen wonen.
De gemeente streeft er inderdaad naar om de mensen uit deze tijdelijke opvanglocatie te laten doorstromen naar de nieuwe locaties, zodat zij in onze gemeente (hun vertrouwde omgeving) kunnen blijven. Er zullen ook mensen uitstromen om verschillende redenen, bijvoorbeeld naar andere gemeenten, naar reguliere woningen of iets anders. Volgens de Spreidingswet moeten we in totaal 391 asielzoekers opvangen.
De provincie Zuid-Holland heeft in april 2025 bij de gemeente aangegeven dat we moeten voldoen aan onze taakstelling voor het huisvesten van statushouders. Als we niet voldoen aan de taakstelling zal de provincie per 1 juli 2026 een ‘indeplaatsstelling’ doen. Dat wil zeggen dat alle vrijkomende sociale huurwoningen van 3B Wonen verplicht aan statushouders worden toegewezen. Verder gaat de provincie woningen opkopen en woningdelen toepassen. Dit alles dan zonder regie of invloed van de gemeente. De totale kosten hiervoor komen voor rekening van de gemeente. Om dit te voorkomen is de ontwikkeling van de locatie Oudelandselaan/Noordeindseweg belangrijk.
Deze omgeving heeft als doel natuur-, recreatie- en agrarisch gebied te behouden en te ontwikkelen voor de stedelijke omgeving. Dit wordt genoemd: de groene flanken rond de dorpen. Vanwege de nood van de Oekraïne-oorlog is van dit doel tijdelijk (10 jaar) afgeweken. Het voorstel is nu om op de Maaiveldweg, in de buurt van LOO1, een tijdelijke asielopvang te vestigen. Voor het realiseren van asielopvang op deze plek zullen we opnieuw naar dit gebied moeten kijken. Echter langjarige opvang past niet binnen een tijdelijke afwijking van 10 jaar. Om een langjarige opvang te ontwikkelen is aanpassing van het ruimtelijk beleid nodig ter plaatse. Dit vergt de nodige tijd. Daardoor is deze locatie niet geschikt voor asielopvang als vervanging voor de huidige opvang aan de Tobias Asserlaan, die per 1-1-2027 gesloopt en ontruimd moet zijn. Ook voor tijdelijke opvang geldt dat er (te) veel tijd overheen zou gaan om dat op deze plek mogelijk te maken.
Het college is zich bewust van de mogelijke afschaffing van de Spreidingswet. De afschaffing van de Spreidingswet staat in het coalitiekakkoord van het huidige kabinet. De afschaffing is afhankelijk van instemming door de Tweede en de Eerste Kamer. Dit kan nog een lange tijd duren. Dus zolang de wet geldt, hebben gemeenten nog steeds de wettelijke verplichting om asielzoekers op te vangen. Het college hecht eraan om haar verantwoordelijkheid te nemen om uitvoering te geven aan deze wet. Daarom gaan we door met deze plannen.
In verband met de snelheid waarmee we asielzoekers moeten opvangen kiest de gemeente in veel gevallen voor tijdelijke locaties. Dit heeft ook te maken met het feit dat de huidige noodopvanglocatie voor asielzoekers achter het gemeentehuis begin 2027 sluit, vanwege uitbreiding van de woningbouwlocatie Wilderszijde. De gemeenteraad heeft de wens uitgesproken dat een nieuwe opvang gereed is als de huidige opvang sluit. Ruimtelijke procedures voor permanente locaties duren veel langer dan ruimtelijke procedures voor tijdelijke locaties. Daarom kiest de gemeente noodgedwongen voor tijdelijke locaties.
Een noodopvanglocatie voor asielzoekers wordt voor korte duur (ten minste 3 jaar) neergezet. Huisvesting voor starters moet veel langer meegaan. Noodasielopvang en huisvesting voor starters is niet te combineren. Bij langjarige asielopvang is een combinatie wel denkbaar. We nemen dit aandachtspunt mee.
Op deze pagina vind je alle actuele informatie. Meer informatie over asielopvang vind je op de pagina Asielopvang. Heb je een aanvullende vraag? Stel deze dan via nieuwkomers@lansingerland.nl. Je kunt ook bellen: 010 800 40 00.