Asielopvang in Lansingerland

Hier kun je meer lezen over de werkzaamheden van het COA, over de verschillende soorten opvanglocaties en geven we uitleg over diverse termen bij vluchtelingenopvang.

Wat is het COA?

Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) zorgt voor de opvang en begeleiding van asielzoekers in Nederland tijdens de asielprocedure. Dit houdt in dat het COA zorgt voor huisvesting vanaf het moment dat de asielzoeker asiel aanvraagt in Nederland tot aan het moment dat de asielzoeker Nederland moet verlaten of een verblijfsvergunning krijgt. Ook vangt het COA statushouders op totdat zij een woning krijgen in de gemeente waaraan zij gekoppeld zijn. Kijk voor meer informatie op de website van het COA. Het COA is straks ook verantwoordelijk voor het beheer van de nieuwe noodopvanglocatie aan de Tobias Asserlaan.

Wat voor soorten opvanglocaties zijn er voor asielopvang?

Asielopvang-locaties zijn er in veel verschillende vormen. Wij noemen hier 3 soorten, maar er zijn er meer. Er is crisis-noodopvang (opvang voor 6-12 maanden), noodopvang (1 tot 3 jaar) en structurele opvanglocaties (AZC’s). De opvanglocaties worden georganiseerd en beheerd door het COA. Crisis-noodopvanglocaties (in Lansingerland hebben we nu nog de Tobias) mogen tijdelijk wat langer open blijven, maar bieden geen structurele oplossing voor de lange termijn. Het is daarom belangrijk om voor een langere termijn voldoende opvangcapaciteit te creëren. De nieuwe opvanglocatie (net als de Tobias ook aan de Tobias Asserlaan) is een noodopvanglocatie voor 1 tot 3 jaar.

Vluchtelingen, asielzoekers, statushouders, noodopvang, azc’s – wat is wat?

Vluchtelingen zijn mensen die wegens oorlog of andere redenen vrezen voor hun leven. Vluchtelingen die asiel aanvragen heten asielzoekers. Zij worden tijdens de behandeling van hun asielaanvraag normaal opgevangen in asielzoekerscentra (azc’s). De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) behandelt de asielaanvragen. Zodra asielzoekers een verblijfstatus krijgen in Nederland worden ze statushouders genoemd. Vanaf dat moment hebben ze ook recht op een woning in Nederland. De doorstroom van statushouders vanuit de azc’s naar woningen is als gevolg van de krapte op de woningmarkt laag. Daarom blijven de statushouders langer in azc’s. Onder andere hierdoor heeft het COA te weinig opvangcapaciteit. Om toch aan de wettelijke taak te kunnen voldoen om iedereen die in Nederland asiel aanvraagt op te kunnen vangen, zijn extra opvanglocaties nodig, zoals de noodopvanglocatie aan de Tobias Asserlaan (achter het gemeentehuis).

Via de onderstaande vragen en antwoorden lees je hoe alles geregeld is op deze opvanglocatie.

Voor welke doelgroep is deze locatie?

Het gaat om mensen van diverse leeftijden en nationaliteiten, alleengaande volwassenen met/zonder kinderen en gezinnen die asiel aanvragen in Nederland. De samenstelling van deze groep verandert doorlopend. Het is daarom niet mogelijk om uitspraken te doen over wie er naar deze opvanglocatie komen. Het COA spant zich in om tot een evenwichtige samenstelling van bewoners te komen. Begrijpelijkerwijs is de instroom van asielzoekers in Nederland leidend.

Hoe ziet de huisvesting er op deze locatie uit?

Er bevinden zich in het gebouw een centrale keuken, een dienstencentrum (met bijv. een huisarts) en een recreatieruimte.

Wie is de beheerder van deze locatie?

Het COA beheert deze locatie en coördineert en organiseert alles om deze opvanglocatie goed te laten lopen. Dit doen zij met diverse samenwerkingspartners.

Hoe lang blijven de asielzoekers op deze locatie?

Dat is moeilijk te voorspellen, want het is afhankelijk van verschillende factoren. In een tijdelijke noodopvanglocatie verblijven meestal mensen die aan het begin staan van hun asielprocedure. De duur van hun verblijf is afhankelijk van wanneer ze aan de beurt zijn voor een volgende stap in de procedure en van mogelijkheden tot doorstroom naar reguliere opvanglocaties.

Waar gaan de asielzoekers daarna naartoe?

De opvang van asielzoekers in Nederland is op dit moment een behoorlijke puzzel als gevolg van de hoge instroom van vluchtelingen in Nederland, de hoge bezetting op de vaste locaties van het COA en de in gebruik genomen crisis-noodopvanglocaties in ons land waarvan de looptijd varieert van enkele weken tot een half jaar. Dat betekent dus dat er, met name op (crisis)noodopvanglocaties een hoog verloop kan zijn van mensen: omdat er continue (crisis)noodopvanglocaties sluiten en openen. Daarnaast streeft het COA ernaar om alle asielzoekers die in procedure zitten of een verblijfsvergunning hebben gekregen uiteindelijk te huisvesten op reguliere locaties.

De mensen die in de opvang verblijven, hebben dezelfde rechten en plichten als ieder ander in Nederland als het aan komt op bewegingsvrijheid. Ze mogen zich dus vrij bewegen in de gemeente. Het COA kent huisregels, bewoners krijgen deze in hun eigen taal uitgereikt. Ook krijgen bewoners uitleg over rechten, plichten en omgangsvormen in Nederland. De bewoners zijn zelf verantwoordelijk voor het bijhouden van hun eigen leefomgeving. Leerplichtige kinderen volgen onderwijs.

Daarnaast hebben volwassenen gesprekken met onder meer de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en Vluchtelingenwerk. Ze bereiden zich met programma’s en/of vrijwilligerswerk voor op hun toekomst in Nederland of in een ander land. Met lokale organisaties en partijen in de omgeving zoekt het COA naar een zinvolle tijds- en dagbesteding.

Mogen asielzoekers werken?

Asielzoekers mogen, als hun asielaanvraag langer dan een half jaar in behandeling is, ook betaald werk doen. Dit mag dan maximaal 24 weken per jaar. Wie werkt, moet een eigen bijdrage betalen voor de kosten van de opvang.

Werken kan alleen met een tewerkstellingsvergunning (TWV). Een toekomstige werkgever kan dit aanvragen via het UWV. De asielzoekers mogen ook vrijwilligerswerk doen, als dit een algemeen maatschappelijk belang dient. Hiervoor hebben ze een vrijwilligersverklaring van het UWV nodig.

Mogen de bewoners ook bezoek ontvangen?

Ja, ze mogen bezoek ontvangen. Het COA kent een bezoekersregeling met bepaalde afspraken over het ontvangen van bezoek.

Is de noodopvang een openbare locatie?

Nee, de noodopvanglocatie is geen openbare locatie. Bewoners kunnen vrij in en uit lopen. Bezoekers moeten zich identificeren.

Wordt er ook sociale, emotionele en juridische hulp aan de bewoners geboden?

Bewoners kunnen dit soort hulp krijgen. Het COA regelt psychosociale ondersteuning via de huisartsenzorg, maatschappelijke organisaties en de zorgverzekeraar. Het COA kan ook hulp bieden bij juridische vraagstukken.

Krijgen de bewoners leefgeld?

De bewoners krijgen leefgeld volgens de wettelijke regelingen die voor asielzoekers gelden

Koken de bewoners zelf?

In principe krijgen de bewoners leefgeld om zelf boodschappen te doen en te koken. Op deze opvanglocatie zijn voorzieningen om te koken. Op crisisnoodopvanglocaties zijn vaak geen keukens aanwezig om te koken. Dan wordt het eten door het COA verzorgt. Op noodopvanglocaties, zoals deze, kan in de meeste gevallen wel gekookt worden.

Zijn er onderwijsvoorzieningen voor kinderen?

Alle kinderen in Nederland hebben recht op onderwijs. Ook kinderen van asielzoekers gaan naar school. In ieder geval zo snel mogelijk nadat ze in Nederland zijn aangekomen. Dit gaat vaak via speciale klassen bij reguliere scholen (ISK-klassen, Internationale Schakelklassen). Gemeenten zorgen voor het onderwijs aan leerplichtige kinderen. Vanuit het COA en het ministerie van OCW zijn er extra vergoedingen voor scholen en gemeenten om onderwijs voor asielzoekers mogelijk te maken.

Op de website van het COA staat veel informatie. Lees bijvoorbeeld maar eens:
Asielopvang in de buurt
Hoe werkt asiel in Nederland?
Feiten en fabels over asielopvang

Waar kan ik terecht voor meer informatie?

Misschien heb je een vraag over de noodopvanglocatie die niet vermeld staan op deze webpagina. Stel deze vraag dan aan de gemeente via nieuwkomers@lansingerland.nl.

Ik heb kleding en goederen over. Kan ik deze brengen naar de opvanglocatie?

Nee. Het COA heeft helaas geen gelegenheid tot het sorteren en distribueren van kleding en goederen op een tijdelijke opvanglocatie. Je kunt kleding en goederen het beste brengen naar inzamelpunten, zoals van het Leger des Heils of van kringloopwinkels. Mocht er kleding of goederen nodig zijn voor de bewoners van de locatie, dan maakt het COA gebruik van bestaande contacten met verschillende lokale organisaties.

Hieronder lees je over de ervaringen die de gemeente Lansingerland al heeft opgedaan met de opvang van vluchtelingen.

Heeft de gemeente Lansingerland ervaring met de opvang van vluchtelingen?

Ja. Lansingerland heeft in het verleden crisisopvang geboden. Crisisopvang gebeurt vaak in een sporthal. Dit is echt tijdelijke opvang. In het voorjaar van 2022 is de tijdelijke opvanglocatie voor asielzoekers ‘de Tobias’ gebouwd in Bergschenhoek. Hier woonden 50 asielzoekers.

In de zomer van 2024 is de Tobias gesloten en is de Noodopvanglocatie Asielzoekers Lansingerland geopend voor maximaal 300 bewoners. Deze locatie sluit begin 2027 in verband met de uitbreiding van woningbouwlocatie Wilderszijde.

Daarnaast heeft de oorlog tussen Rusland en Oekraïne een grote stroom vluchtelingen veroorzaakt. Veel Oekraïense ontheemden vonden bij inwoners een opvangplek of in ‘de Kulck’, het voormalige Rabobankgebouw in Bergschenhoek. Hier woonden tijdelijk gezinnen met kinderen die speciale verzorging nodig hadden. Deze is inmiddels gesloten en de mensen wonen elders. Al snel bleek dat Oekraïners langer zouden blijven, omdat de oorlog voortduurt. Daarom heeft de gemeente zich samen met 3B Wonen ingespannen om 132 flexwoningen te realiseren aan de Sporthoeklaan in Bergschenhoek. Hier kunnen 150 Oekraïense ontheemden tijdelijk wonen, net als 80 mensen die met spoed een woning zoeken.

In juni 2023 is een Zorg- en Herstelcentrum voor Oekraïners geopend met maximaal 22 plekken. Hier worden Oekraïners verzorgt die specialistische zorg nodig hebben of moeten revalideren van zware verwondingen. Meer informatie over Langdurige opvang Oekraïners vind je op de website.

Bij de verdeling van het benodigd aantal opvangplaatsen in 2024 was de Capaciteitsraming voor Zuid-Holland: 19.776 plekken. Raming voor Lansingerland was toen: 446 (waarvan 38 Alleenstaande minderjarige vreemdelingen, afgekort AMV). Dit is terug te vinden in het totaaloverzicht van de Rijksoverheid voor alle gemeenten, gepubliceerd in de Staatscourant op 31 januari 2024.

Op 20 december 2024 is hier een vervolg aan gegeven door de minister met het verdeelbesluit Zuid-Holland waarin staat dat Lansingerland 330 reguliere opvangplaatsen moet hebben en 61 AMV opvangplaatsen. Dat geeft voor Lansingerland een totaal van 391 plaatsen.

Naast de opvang van asielzoekers hebben we ook een grote woningbouwopgave met de nadruk op betaalbare woningen voor jongeren, starters, lage- en middeninkomens en ouderen. De komende jaren bouwen we dan ook volop betaalbare woningen. Zo worden er in de periode 2025 tot en met 2027 ongeveer 170 sociale huurwoningen opgeleverd, en hebben we in de afgelopen jaren al ongeveer 300 sociale huurwoningen opgeleverd. In totaal staan er ongeveer 3.100 sociale huurwoningen en 2.200 woningen in het betaalbare middensegment (huur of koop) op de planning. Deze worden uiteraard niet allemaal op de korte termijn gebouwd, maar laat wel onze ambitie zien.

Gemeenten krijgen van het Rijk (het COA) de kosten voor de opvang van asielzoekers gecompenseerd.

Net als andere gemeenten levert Lansingerland een bijdrage aan het opvangen van asielzoekers en het huisvesten van statushouders. Naast de wettelijke verplichting, ziet de gemeente Lansingerland het als een verantwoordelijkheid om deze mensen te helpen.

Lansingerland vangt momenteel 300 asielzoekers op in de Noodopvanglocatie Asielzoekers Lansingerland, achter het gemeentehuis. Deze tijdelijke opvanglocatie sluit begin 2027 in verband met de uitbreiding van de woningbouwlocatie Wilderszijde. Volgens de Spreidingswet moet Lansingerland in totaal 391 asielzoekers opvangen.

Het COA is verantwoordelijk voor de veiligheid op haar locaties. Dit doet de organisatie in samenwerking met een beveiligingsorganisatie. Er zijn 24 uur per dag, 7 dagen per week medewerkers van het COA en beveiligers op de locatie aanwezig. Waar nodig is er contact tussen het COA, de gemeente en de politie. De asielzoekers krijgen begeleiding en voorlichting over onderwerpen zoals veiligheid maar ook omgangsvormen in Nederland. Van te voren wordt goed bekeken of er extra maatregelen nodig zijn om de opvanglocatie en de omgeving veilig te houden.

Hier lees je meer over de besluiten die zijn genomen om deze nieuwe opvanglocatie voor asielzoekers aan de Tobias Asserlaan te realiseren.

Hoe is de keuze voor deze locatie tot stand gekomen?

Het college van burgemeester en wethouder mag zelf een besluit nemen over noodopvang en mag daarvoor een locatie aanwijzen. Dat heeft het college gedaan op 23 mei 2023. De gemeenteraad heeft in haar vergadering van 29 juni gesproken over de benodigde financiën en de randvoorwaarden voor de opvang. Zo worden er maximaal 300 vluchtelingen opgevangen op deze locatie, krijgt de locatie een duur van 1 tot 3 jaar, worden lokale maatschappelijke organisaties betrokken en gaat er in het najaar een informatieproces van start. Volgens de landelijke Spreidingswet moet Lansingerland in totaal 391 asielzoekers opvangen.

Waarom is de Tobias Asserlaan de juiste locatie?

De aangewezen locatie, die bestemd is voor tijdelijke voorzieningen, voldoet aan belangrijke randvoorwaarden die eerder door de gemeenteraad zijn genoemd voor asielopvang: kleinschalig en in de buurt van maatschappelijke voorzieningen.

Waar kan ik vergaderingen van de gemeenteraad over deze asielopvang terugkijken?

De gemeenteraad heeft in meerdere openbare vergaderingen over asielopvang en de nieuwe opvanglocatie gesproken. Deze vergaderingen kun je online terugkijken.

Beeldvormende avond 1 februari: Toelichting Spreidingswet
Beeldvormende avond 11 april: Uitleg over opgave asielopvang
Commissievergadering 11 mei: De commissie sprak over 4 alternatieve locaties
Commissievergadering 8 juni: De commissie sprak over de randvoorwaarden
Raadsvergadering 29 juni: De gemeenteraad nam een definitief besluit over de asielopvang

De bekendmaking van de verleende omgevingsvergunning aan het COA staat vanaf 24 april 2024 op www.officielebekendmakingen.nl. Bekijk ook het nieuwsbericht ‘Omgevingsvergunning noodopvang asielzoekers‘ hierover.

Op maandag 30 oktober vond er in het gemeentehuis een informatieavond over de nieuwe noodopvanglocatie plaats. Voor deze avond waren omwonenden per brief uitgenodigd maar ook andere geïnteresseerden waren welkom. De avond was aangekondigd via diverse communicatiekanalen.

Tijdens de informatiebijeenkomst werden presentaties gegeven door vertegenwoordigers van de gemeente en het COA. Ook hadden inwoners de gelegenheid om vragen te stellen. Je kunt hier het verslag van de avond en de presentatie (pdf, 4MB) van de gemeente en het COA bekijken.