Nut en noodzaak
De gemeenteraad gaf het college in 2024 de opdracht om een locatieonderzoek te doen naar:
- Geschikte plekken voor asielopvang omdat de huidige Noodopvanglocatie Asielzoekers Lansingerland achter het gemeentehuis (in de wijk Wilderszijde) begin 2027 zou sluiten.
- Aanvullende huisvestingsmogelijkheden voor statushouders. Zo kunnen we ervoor zorgen dat er minder woningen uit de sociale huurwoningvoorraad van 3B Wonen naar statushouders gaan. Dit zorgt er ook voor dat de wachttijd voor spoedzoekers en andere woningzoekenden naar een beschikbare sociale huurwoning niet te lang wordt.
Deze locaties zijn niet makkelijk te vinden. Zo hebben we geen leegstaande gebouwen en locaties die geschikt lijken, hebben vaak al een andere bestemming. Ook heeft de gemeente zelf weinig grond om te ontwikkelen. Daarnaast moeten locaties zo goed mogelijk voldoen aan beoordelingscriteria (voorwaarden) die door het college van burgemeester en wethouders en het COA zijn vastgesteld. We zijn tijdens het locatieonderzoek van een brede zoektocht met meerdere locaties naar kansrijke locaties gegaan.
Het locatieonderzoek voor asielopvang en huisvesting statushouders is met behulp van het gemeentelijke Geografisch Informatie Systeem (GIS), beoordeling van inhoudelijk deskundigen, participatie- en raadsbijeenkomsten en in overleg met de partners COA en 3B Wonen uitgevoerd.
- Begin april heeft het college van burgemeester en wethouders 4 kansrijke locaties voorgelegd aan de gemeenteraad: drie voor asielopvang (gemeentelijke graslanden bij de Jacob Marislaan en de Maaiveldweg in Bergschenhoek en bij de woningbouwlocatie Merenweg in Bleiswijk) en 1 locatie voor de huisvesting van statushouders (Oudelandselaan/Noordeindseweg in Berkel en Rodenrijs). De locatie voor asielopvang is ter vervanging van de noodopvanglocatie achter het gemeentehuis.
- Op 7, 8 en 15 april vonden in het gemeentehuis bijeenkomsten plaats over de 4 kansrijke locaties. Inwoners kregen uitleg over deze locaties en konden vragen stellen of zorgen uiten.
- Op 10 april zijn de 4 kansrijke locaties aan de gemeenteraad gepresenteerd tijdens een beeldvormende avond.
- Op 8 mei werden de locaties besproken in de raadscommissie Samenleving. Het college heeft het volgende meegenomen uit deze commissievergadering:
- Te onderzoeken of de huidige noodopvanglocatie aan de Tobias Asserlaan (achter het gemeentehuis) langer open kan blijven. In een eerdere fase bleek dat deze locatie tot 2027 open kon blijven.
- In het college te bespreken hoe verder te gaan met de kansrijke locaties voor tijdelijke asielopvang aan de Merenweg en Maaiveldweg.
- Niet verder te gaan met het onderzoek naar een langjarige asielopvang aan de Jacob Marislaan.
- In gesprek te gaan met woningcorporatie 3B Wonen om gezamenlijk te bekijken of er een mogelijkheid is om een mix van doelgroepen te huisvesten op de locatie Oudelandselaan/Noordeindseweg. Dus naast statushouders bijvoorbeeld ook starters en/of ouderen.
Tijdens deze commissievergadering werden de kansrijke locaties besproken. Het college heeft het volgende meegenomen:
- Te onderzoeken of de huidige noodopvanglocatie aan de Tobias Asserlaan (achter het gemeentehuis) langer open kan blijven. In een eerdere fase bleek dat deze locatie tot 2027 open kon blijven.
- In het college te bespreken hoe verder te gaan met de kansrijke locaties voor tijdelijke asielopvang aan de Merenweg en Maaiveldweg.
- Niet verder te gaan met het onderzoek naar een langjarige asielopvang aan de Jacob Marislaan.
- In gesprek te gaan met woningcorporatie 3B Wonen om gezamenlijk te bekijken of er een mogelijkheid is om een mix van doelgroepen te huisvesten op de locatie Oudelandselaan/Noordeindseweg. Dus naast statushouders bijvoorbeeld ook starters en/of ouderen.
De raadscommissie Samenleving is terug te zien op onze website.
De locaties voor asielopvang of huisvesting van statushouders moeten zo goed mogelijk voldoen aan beoordelingscriteria (voorwaarden) die door het college en het COA zijn vastgesteld. De raadscommissie Samenleving heeft op 16 januari 2025 over de criteria gesproken. We lichten deze hieronder toe.
- Omvang opvang van asielzoekers
Kleinschalige opvanglocaties hebben voordelen omdat ze makkelijker inpasbaar zijn in wijken en buurten. Bij grotere locaties is het mogelijk om voorzieningen in de opvanglocatie te hebben, zoals bijvoorbeeld gezondheidszorg. Dit voorkomt extra druk op de huisartsen in de omgeving. Het COA heeft de voorkeur voor locaties vanaf 150 personen waarbij voorzieningen intern mogelijk zijn.
2. Termijn waarop locaties beschikbaar zijn
Het is belangrijk dat de nieuwe locatie voor asielopvang gerealiseerd is als de Noodopvanglocatie Asielzoekers Lansingerland moet sluiten, half 2026. Ook bij locaties voor huisvesting van statushouders streven we, vanwege de urgentie, naar een snelle realisatie.
3. Duur van de beschikbaarheid van een locatie
We zoeken naar locaties die geschikt zijn voor opvang of huisvesting voor meerdere jaren. Bij asielopvang kunnen we dan betere afspraken met het COA maken. Bij de huisvesting van statushouders geldt dat het voor externe partners, bijvoorbeeld woningcorporaties, financieel aantrekkelijker wordt als we hen meer zekerheid kunnen bieden.
4. Omgevingsvisie, leefomgeving, duurzaamheid en mobiliteit
We toetsen of de locaties aansluiten bij de omgevingsvisie. Hierin staan keuzes over de leefomgeving (o.a. landschap, milieu, waterhuishouding, recreatie en natuur), duurzaamheid en mobiliteit, zoals verkeersdrukte en verkeersveiligheid.
5. Afstand tot voorzieningen
We beoordelen de locaties voor asielopvang ook op de afstand tot voorzieningen zoals een ov-halte, onderwijs of een supermarkt. Het COA hanteert hier richtlijnen voor.
6. Integratiemogelijkheden
Het is belangrijk dat nieuwkomers goed kunnen integreren in de samenleving. Dit kwam ook naar voren in de dialoogbijeenkomst over nieuwkomers en de raadscommissie Samenleving die allebei in januari plaatsvonden. Voor de integratie helpt het als de locaties in de buurt zijn van woningen van inwoners.
7. Financieel effect
De betaalbaarheid van de plannen is van belang. Hierbij wordt met name gekeken naar kosten, opbrengsten en risico’s voor de gemeente, op de korte en lange termijn. Daarbij is ook de exploiteerbaarheid door het COA en een woningcorporatie belangrijk. De medewerking van deze partners is van belang bij de realisatie van de opgave.
8. Invloed op economische activiteiten en woningbouw
We beoordelen hierbij of de locaties potentieel (negatieve) invloed kunnen hebben op het functioneren of op plannen van bedrijven of glastuinbouw. Daarnaast geldt dat de te ontwikkelen locaties niet ten koste mogen gaan van plannen voor reguliere betaalbare en gelijkvloerse woningbouw.
9. De druk op maatschappelijke voorzieningen in de gemeente
Zowel bij de ontwikkeling van de asielopvang als bij de ontwikkeling van locaties voor huisvesting van statushouders geldt dat we voorkomen dat deze teveel druk uitoefenen op maatschappelijke voorzieningen van de gemeente.
10. Spreiding over de kernen
Als college streven we ernaar, in het verlengde van het criterium rondom de maatschappelijke voorzieningen, een zo evenwichtig mogelijke spreiding van huisvesting- en opvangvoorzieningen voor nieuwkomers over de kernen.
11. (Sociale) veiligheid
Iedereen moet zich in onze gemeente veilig kunnen voelen. Dat geldt voor onze huidige inwoners en voor nieuwkomers. Ook daar waar de keuze van een locatie invloed heeft op vraagstukken rondom de veiligheid zullen wij daar rekening mee houden. Denk hier bijvoorbeeld aan de invloed op veiligheid en veiligheidsbeleving van afgelegen locaties.
Alle gemeenten in Nederland hebben een wettelijke verplichting om statushouders, mensen die te horen hebben gekregen hebben dat zie hier mogen blijven, huisvesting te bieden. Dit heet de taakstelling. Zoals veel gemeenten heeft ook Lansingerland een achterstand. We willen die achterstand in onze inhalen door het versneld bouwen van permanente kleine sociale huurwoningen (appartementen, circa 25 m2) op het gemeentelijk weiland bij de Oudelandselaan/Noordeindseweg. Hiermee voorkomen we dat de wachttijd voor andere urgenten en reguliere woningzoekers naar sociale huurwoningen onevenredig oploopt. Daarnaast bekijken we met 3B Wonen of we een mix van doelgroepen kunnen huisvesten op deze locatie, bijvoorbeeld ook jongeren en/of ouderen. Ook kijken we met 3B Wonen naar woningdelen en de hospitaregeling om in bestaande woningen meer mensen te laten wonen.
We bouwen niet alleen voor statushouders en asielzoekers maar ook voor onze eigen woningzoekenden.
Als gemeente werken we aan een nieuwbouwprogramma van 11.000 woningen voor de komende jaren, waarvan 3.300 sociale huurwoningen, 2.200 middenhuur woningen en de rest koopwoningen in verschillende prijsklassen. In elke woningbouwontwikkeling worden woningen voor ouderen en voor jongeren/starters gebouwd. Woningbouw voor jongeren komen beschikbaar bij de bouw van sociale huurwoningen. Er zijn ook jongerenwoningen in de bestaande voorraad, die regelmatig beschikbaar komen. Ook de betaalbare koop- en huurwoningen zijn aantrekkelijk voor starters/jongeren. Voor ouderen is er in elke grote nieuwbouwontwikkeling 40% gelijkvloers geprogrammeerd. Daarnaast is op het totaal in deze nieuwbouwontwikkelingen 5% geagendeerd voor de woonzorgdoelgroepen waaronder ouderen. Op termijn biedt dit voldoende woningen voor de woonbehoefte van onze inwoners. De woningen worden uiteraard niet allemaal op de korte termijn gebouwd, maar laat wel onze ambitie zien.
De plannen voor onze sociale huurwoningen en 2.200 in het middensegment met een maximale huur van €1.184,- zijn te vinden in onze Woonvisie. Deze woningen worden o.a. gebouwd in Wilderszijde.
Bij asielopvang spreken we over aantal op te vangen personen. Bij huisvesting van statushouders spreken we over aantal woningen en over het type en de grootte van de woningen. Dat laatste bepaalt hoeveel statushouders er in één appartement kunnen wonen.
De provincie Zuid-Holland heeft in april 2025 bij de gemeente aangegeven dat we moeten voldoen aan onze taakstelling voor het huisvesten van statushouders. Als we niet voldoen aan de taakstelling zal de provincie per 1 juli 2026 een ‘indeplaatsstelling’ doen. Dat wil zeggen dat alle vrijkomende sociale huurwoningen van 3B Wonen verplicht aan statushouders worden toegewezen. Verder gaat de provincie woningen opkopen en woningdelen toepassen. Dit alles dan zonder regie of invloed van de gemeente. De totale kosten hiervoor komen voor rekening van de gemeente. Om dit te voorkomen is de ontwikkeling van de locatie Oudelandselaan/Noordeindseweg belangrijk.
Op deze pagina vind je alle actuele informatie. Meer informatie over asielopvang vind je op de pagina Asielopvang. Heb je een aanvullende vraag? Stel deze dan via nieuwkomers@lansingerland.nl. Je kunt ook bellen: 010 800 40 00.