Wet kwaliteitsborging voor het bouwen
Naast de Omgevingswet is ook de nieuwe Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) op 1 januari 2024 in werking getreden. Voorheen controleerde de gemeente of bouwwerken voldeden aan de bouwtechnische regels. In stappen verschuift deze taak in 2024 naar onafhankelijke bouwkundig experts. Deze experts noemen we kwaliteitsborgers.
Het doel van de Wkb
Het doel van de wet is om de bouwkwaliteit te verbeteren. Als u wilt (ver)bouwen, moet u eerst nagaan of uw bouwwerk onder de Wkb valt. Is dit het geval, dan moet u een kwaliteitsborger inschakelen. U gaat dit na via het Omgevingsloket. De kwaliteitsborger kijkt mee vanaf het maken van het plan totdat het bouwwerk klaar is. Ook controleert hij het werk van de aannemer op alle technische regels en kwaliteitseisen. Dit scheelt tijd, geeft bescherming tegen fouten en voorkomt dat u pas later ontdekt dat een onderdeel van het bouwwerk niet aan de eisen voldoet.
Een kwaliteitsborger inschakelen
Uw aannemer, adviseur of architect kan u helpen bij het inschakelen van een kwaliteitsborger. Via het Register Kwaliteitsborging vindt u een overzicht van erkende kwaliteitsborgers en de instrument die zij gebruiken. De wet geldt eerst voor gebouwen in de zogenoemde gevolgklasse 1. Dit zijn gebouwen zoals woningen en eenvoudige bedrijfspanden.
Bouwen per 1 januari 2024
De Omgevingswet knipt de bouwvergunning op in 2 delen. De vergunning moet voldoen aan ruimtelijk bouwen en technisch bouwen.
Ruimtelijk bouwen
Ruimtelijk bouwen gaat over of u op een bepaalde plek mag bouwen. Hiervoor heeft u straks een vergunning nodig. De gemeente gaat na of uw bouwplan past binnen de regels van het Omgevingsplan. Nadat u de vergunningcheck heeft gedaan weet u of u met of zonder vergunning (vergunningvrij) mag bouwen.
Technisch bouwen
Bij de technische bouwactiviteit gelden de regels voor het technisch bouwen en de minimale eisen zoals die zijn bepaald in het besluit bouwwerken leefomgeving. Denk hierbij aan de constructieve veiligheid, brandveiligheid, of goede ventilatie. De Wkb bepaalt dat de gemeente deze eisen niet langer van tevoren toetst op basis van het bouwplan. Nu controleert een onafhankelijke kwaliteitsborger voor en tijdens de bouw, en bij oplevering.
Stappenplan bouwen onder de Wkb
U doet een online vergunningcheck en ziet vervolgens:
- Of u een vergunning nodig heeft
- Of u een melding moet doen over de verbouwing
- Wat u moet doen om de vergunning aan te vragen
Heeft u een technische bouwvergunning nodig na de check? Dan moet u laten zien hoe uw bouwplan eruitziet en waar u het bouwwerk voor wilt gebruiken. Heeft u een omgevingsvergunning voor een omgevingsplanactiviteit nodig? De gemeente toetst dan of het bouwwerk binnen de omgeving past.
Valt uw bouwwerk onder gevolgklasse 1? Dan moet u voor u aan de slag kunt een onafhankelijke kwaliteitsborger inschakelen. Via het Register Kwaliteitsborging vindt u een overzicht van kwaliteitsborgers. U kiest een kwaliteitsborger vóór u aan de slag gaat.
Met de risicobeoordeling en het borgingsplan van de kwaliteitsborger moet u, of uw architect, adviseur of aannemer, een bouwmelding doen. De gemeente controleert of het voorstel voldoet aan de Welstandeisen. Bij de melding geeft u aan met welke kwaliteitsborger u samenwerkt.
De bouwmelding moet uiterlijk 4 weken voor u met de bouw start bij de gemeente binnen zijn. Zonder deze melding mag u niet beginnen. Maar doet u de melding ook niet te vroeg. De bouwmelding is namelijk 1 jaar geldig. Bent u dan niet begonnen met bouwen, dan moet u een nieuwe melding doen en gaat de 4 weken wachttijd opnieuw in.
De kwaliteitsborger stelt een verklaring op als:
- eventuele afwijkingen zijn aangepast
- het bouwproject alle bouwtechnische regels voldoet
- het bouwplan klaar is
Deze verklaring stuurt u samen met het dossier dat de aannemer heeft gemaakt als gereedmelding. De gemeente controleert op eventuele gebreken. De gereedmelding moet uiterlijk 2 weken voor gebruik van het gebouw in orde zijn.
U mag het nieuwe project 2 weken na de gereedmelding in gebruik maken.