Vooruitblik
In deze editie van de VOORUITBLIK laten we ondernemers aan het woord op de Dag van de Ondernemer.
Ondernemers aan het woord
Achter elke onderneming schuilt een verhaal – van vallen en opstaan, van ideeën die werkelijkheid werden, van mensen die durven te ondernemen. Samen vormen al die ondernemers de motor van onze economie én Lansingerland.
In deze speciale editie geven we het woord aan 4 ondernemers die met hart en ziel hun bedrijf runnen, van gevestigde namen tot recent gevestigde ondernemingen in Lansingerland. Wat drijft hen? Welke lessen hebben zij geleerd? En wat zijn hun toekomstplannen?
Je leest de verhalen van Wijtman Bike Totaal, KVDM Groep, Pico Bello Hortensia en Stofbergen Plant Company en de inspirerende ondernemers achter deze bedrijven: Arthur Wijtman, Daan van der Meer, Danny Kouwenhoven en Stefan Hendriks. We hopen dat hun ervaringen je zullen inspireren!
Waar ben je als ondernemer trots op?
De vraag die we iedere ondernemer stelden was simpel, maar krachtig: “Waar ben je als ondernemer trots op?” De antwoorden zijn net zo uiteenlopend als de bedrijven zelf, maar er is 1 gemeenschappelijk thema: de trots voor hun bedrijf!
Arthur Wijtman van Wijtman Bike Totaal runt samen met zijn tweelingbroer Victor 6 fietsenwinkels in Zuidwest Nederland, waarvan recent 1 in Berkel en Rodenrijs is geopend. “Wij zijn trots dat we als 3e generatie fietsenmakers het bedrijf hebben kunnen brengen waar het nu staat. Wij proberen in ruime fietsenwinkels een groot assortiment fietsen, fietsonderdelen en accessoires aan te bieden en excellente service te leveren in onze professionele werkplaats”.
Daan van der Meer van KVDM vindt het vooral heel bijzonder dat hij nu samenwerkt met zijn vader: “Wij zijn een aannemingsbedrijf in de grond-, weg- en waterbouw, ook wel bekend als de GWW sector. Mijn vader Kees van der Meer heeft zo’n 14 jaar geleden het bedrijf opgezet. Hier ben ik 3 jaar geleden na een loopbaan van 10 jaar bij Defensie ingestapt. Dat was een flinke verandering, maar achteraf een mooi avontuur waar nu rust in lijkt te ontstaan. Alhoewel, rustig is het nooit. Het is mooi en ook wel bijzonder dat onze wegen toch bij elkaar zijn gekomen. Dit had ik niet meer verwacht!”
Ook voor Danny Kouwenhoven van Pico Bello Hortensia staat familie centraal. Pico Bello Hortensia werd opgericht in 2012 en begon kleinschalig op een huurtuin van 1 hectare. Inmiddels, 13 jaar later, is het bedrijf uitgegroeid tot een moderne kwekerij van 10 hectare, verdeeld over 2 locaties: 1 in Bleiswijk en 1 in Berkel en Rodenrijs. Danny Kouwenhoven vertelt: “Waar we als ondernemers het meest trots op zijn, is dat we als gezin samen iets moois hebben opgebouwd. Pico Bello Hortensia is een familiebedrijf, bestaande uit mijn vader Paul Kouwenhoven en zijn drie zonen Richard, Danny en Bob. Onze gezamenlijke passie is het telen van hoogwaardige snijhortensia’s, waarbij we voortdurend streven naar een zo duurzaam mogelijk teeltwijze”.
Voor Stefan Hendriks van Stofbergen Plant Company is passie voor het vak het belangrijkste. Op in totaal 3 locaties leveren zij al meer dan 30 jaar een assortiment met een grote diversiteit in vormen, kleuren en potmaten. Het bedrijf wordt gerund door Stefan Hendriks en Ed Stofbergen. Stefan houdt zich voornamelijk met de operatie bezig en Ed met de noviteiten. Stefan: “Wat ons als ondernemer trots maakt, is dat we een product kweken dat letterlijk kleur en leven brengt in huiskamers. Hierbij houden we rekening met mens, plant en milieu. De stappen die we afgelopen jaren als organisatie gemaakt hebben biedt veel perspectief naar een 100% groene teelt”.
Wat maakt ondernemen in Lansingerland bijzonder of aantrekkelijk?
Arthur Wijtman: “Lansingerland is een enorme groeigemeente in de periferie van de grote stad en daarmee is Lansingerland een fantastische gemeente voor het exploiteren van een fietsenwinkel. In de gemeente wonen veel jonge gezinnen. Zij maken veel gebruik van de fiets voor woon-werkverkeer en voor de dagelijkse mobiliteit zoals boodschappen, school of naar de sportclub. Door het hoog besteedbaar inkomen in de gemeente zijn er ook veel mensen die een mooie fiets aanschaffen voor recreatief gebruik”.
Daan van der Meer: “Lansingerland is een gemeente waarin ik vind dat de ondernemers betrokken worden bij de planvorming en toekomst van de bedrijventerreinen. Zo zijn wij zo’n 2,5 jaar geleden begonnen met de oprichting van een bestuur voor de ondernemersvereniging “bedrijventerrein de Hoefslag”. Hier proberen we samen met Kwartiermaker Mark Smit een impuls te geven aan de invloed die je als ondernemer binnen je eigen gemeente kunt uitoefenen op het economische vestigingsklimaat van de gemeente”.
Danny Kouwenhoven: “Onze roots liggen in het Westland. Toen we wilden uitbreiden, bleek dat daar simpelweg onvoldoende ruimte was. Al snel kwamen we uit bij Lansingerland als aantrekkelijk alternatief: ruim opgezette kavels, moderne glastuinbouwbedrijven en een centrale ligging ten opzichte van onze afzetkanalen. Die centrale ligging is voor ons essentieel. We leveren veel via de bloemenveiling. Lansingerland ligt precies tussen de drie belangrijke vestigingen in: Naaldwijk, Rijnsburg en Aalsmeer. Daarnaast ervaren we de samenwerking met de gemeente als prettig en vooruitstrevend. De gemeente Lansingerland denkt mee met uitdagingen van de ondernemers, zoals het toestemmen met aardwarmteprojecten”.
Stefan Hendriks: “Het bedrijf is opgericht in Bergschenhoek en alle naderhand aangekochte locaties bevinden zich ook in Lansingerland. We zijn nog steeds ambitieus en mochten we aan uitbreiding gaan denken zal dat ook weer binnen de huidige gemeente zijn. Dit is niet zonder reden want de regio zit vol met tuinbouw, innovatie en samenwerking. Er is veel kennis, goede infrastructuur en een netwerk van collega-ondernemers en toeleveranciers die elkaar weten te vinden. Er heerst een echte werkmentaliteit en tegelijkertijd vooruitstrevend, wat past bij onze manier van werken!”
Hoe kijk je naar de toekomst?
Wijtman Bike Totaal en KVDM vroegen we hoe zij naar de toekomst van hun bedrijf kijken.
Arthur Wijtman is daarin helder: “De fietsenwinkel is af en wordt door de consument goed ontvangen. Nu willen we bedrijven binnen de gemeente proberen te enthousiasmeren voor het aanbieden van fietsplannen aan hun medewerkers. Dit kan super eenvoudig binnen de werkkostenregeling maar ook als leasefiets van de zaak, We zien dat medewerkers dit enorm waarderen en het hoeft de ondernemer niks te kosten”.
Voor Daan van der Meer geldt: “Ik hoop dat we nog vele jaren gevestigd kunnen blijven aan de Jan van der Heydenstraat in Bleiswijk. Dit gaan wij onder meer doen door aankomend jaar spreekwoordelijk de kogel door het bestaande pand te slingeren. Aankomend jaar maken we een start met het nieuwbouwpand dat ons voor de toekomst van een frisse werkplek voorziet”.
Pico Bello heeft uitgebreid in Lansingerland. We zijn benieuwd wat de doorslag gaf om hier verder te groeien en wat dat betekent voor de toekomst van Pico Bello. Danny Kouwenhoven: “In 2017 vestigden we ons op onze eerste locatie in Bleiswijk, waar een voormalige paprikakas van 6 ha volledig werd omgebouwd tot een snijhortensia-kas. Eind 2019 volgde de aankoop van onze 2e locatie: een voormalig rozenbedrijf van 4 ha in Berkel en Rodenrijs, dat we eveneens hebben aangepast aan onze teelteisen. De beslissing tot uitbreiding kwam voort uit een combinatie van factoren: de toenemende marktvraag, de behoefte aan automatisering en het creëren van meer werkzekerheid voor onze medewerkers. Door schaalvergroting kunnen we arbeid jaarrond inzetten – essentieel in een sector waarin het werk vaak seizoensgebonden is. Dat we ook voor locatie 2 binnen Lansingerland zijn gebleven, heeft natuurlijk te maken met de gunstige ligging van Lansingerland tussen onze afzetkanalen én ten opzichte van locatie 1”.
Glazen Tulp Award
De Glazen Tulp Award is dé onderscheiding in de sierteeltsector voor noviteiten en concepten. Stofbergen Plant Company heeft onlangs deze Award gekregen. Een prachtige erkenning van hun werk. Wat heeft jullie geholpen om steeds te blijven vernieuwen en groeien als bedrijf? Stefan: “Dat begint met kennis over je product. We begrijpen steeds beter wat de plant nodig heeft, door theorieën te staven met hetgeen we zien in de praktijk. Door samenwerkingen met collega’s, leveranciers en kennisinstellingen wordt er kennis gedeeld en ontstaan de beste ideeën”.
Wat is de belangrijkste les die je hebt geleerd in de afgelopen jaren en welke tip zou je meegeven aan ondernemers die nu starten?
Voor Arthur Wijtman is het antwoord makkelijk: “Doorzetten! Wij waren al sinds 2016 op zoek naar een geschikte locatie in Lansingerland waar wij een grote fietsenwinkel wilden bouwen met ruim voldoende ruimte voor de werkplaats en bij voorkeur parkeren op eigen terrein. Dit bleek niet eenvoudig omdat wij onder de bestemming kleinschalige detailhandel vallen. Dat houdt in dat wij ons alleen mogen vestigen in winkelcentra. De gemeente weet ook goed wat er zich binnen de gemeente afspeelt. Ook was zij goed op de hoogte van onze wensen. Eind vorig jaar kwam het pand aan de Rodenrijseweg 23 in het centrum van Berkel en Rodenrijs te koop. In contact met de centrummanager bleek dat de vestiging van een fietsenwinkel daar mogelijk was. Deze kans hebben we met beide handen aangegrepen, dus wellicht een tweede tip: als de kans zich voordoet, grijp hem aan”.
Voor Daan van der Meer is persoonlijke aandacht belangrijk: “Relaties opbouwen kost jaren, relaties afbreken is zo gebeurd. Wees eerlijk en geef het goede voorbeeld. Zorg dat ’s ochtends de koffie klaar staat en weet wat mensen bezighoudt zowel op werk- als privégebied. Ik geloof dat deze gehaaste tijd om meer persoonlijke aandacht vraagt en meer verbinding met elkaar, alleen dan bouw je aan een toekomstig bestendig bedrijf”.
Danny Kouwenhoven merkt op dat er niet 1 enkele les is die eruit springt. “Wat we keer op keer merken, is dat je als ondernemer altijd vooruit moet denken. De tuinbouwsector verandert snel: stijgende energie- en loonkosten, veranderende wet- en regelgeving en een beperkter middelenpakket vragen continu om aanpassing en anticipatie”. Voor startende ondernemers is zijn advies: “Begin niet te groot en neem de tijd om kennis op te bouwen. Groei kan altijd nog, maar een solide basis is belangrijker. Verdiep je in verduurzaming en digitalisering – dit zijn de pijlers van de toekomst in de glastuinbouw. En onthoud goed: zaken als marktprijzen of het weer heb je niet in de hand, maar hoe je ermee omgaat wél”.
Stefan Hendriks geeft als tip: “Kijk niet alleen naar de resultaten van vandaag, maar ook naar de impact van morgen. Dit inzicht heeft ons geholpen om structureel te blijven vernieuwen, waarbij kleine stappen soms tot een grote verandering hebben geleid”.
We bedanken deze vier ondernemers voor hun mooie inzichten!
De zoektocht naar talent begint al op de middelbare school. Leerlingen van het Technasium van Melanchthon Bergschenhoek voeren in verschillende schooljaren projecten uit voor ondernemers in en om Lansingerland. Zo’n projectopdracht bied je als ondernemer een mooie kans op een schatkist aan ‘out of the box’ oplossingen die door enthousiaste leerlingen met een frisse kijk worden uitgewerkt in 3D-geprinte, laser gesneden, VR- of zelfgebouwde modellen. De projecten zijn uiteenlopend: leerlingen maken daarbij kennis met verschillende vakgebieden. Soms eindigt zo’n project zelfs in een bijpassende studiekeuze.
Oosterlaan Architecten: vaste opdrachtgever
Voor architect Minke Oosterlaan is het Melanchthon Bergschenhoek een vaste factor. Al meer dan 10 jaar lopen leerlingen bij haar architectenbureau een week stage voor ze hun profiel kiezen. Sinds een jaar of 5 begeleidt ze ook leerlingen van het Technasium bij opdrachten. Dit jaar heeft ze 3 teams onder haar hoede. “Havo-leerlingen ontwerpen huisvesting voor statushouders. Vwo-leerlingen verdiepen zich ook in de context; hoe passen de woningen in de wijk eromheen. We werken inmiddels met een paar vaste opdrachten. Dat scheelt tijd. Het kost ons nu ongeveer 10 uur per team aan begeleiding en presentaties bijwonen”, vertelt Minke.
Werkstudenten
Ze wil vooral dat de leerlingen kennis maken met de praktijk en met een technisch vak, zodat ze kunnen ontdekken of hun talent daar ligt. “Maar ons bureau heeft er ook al een paar fijne werkstudenten aan overgehouden. Leerlingen die zo enthousiast werden dat ze de studie bouwkunde kozen. 1 van de leerlingen die bij ons zijn profielstage liep, studeert nu in Delft en wil zijn masterstage Bouwkunde bij ons komen doen.”
Af en toe levert een project zelf wat op. De naam ‘’t Noorderheem’, voor een nieuwbouwproject en straks ook een straatnaam in Berkel en Rodenrijs, is bedacht door profielstagiairs van Oosterlaan Architecten.
Ons bureau heeft er al een paar fijne werkstudenten aan overgehouden
Nieuwe generatie
Anna Houtzager, Anne Kerver en Femke van der Spek vormen een groepje 4 vwo-leerlingen dat zich over de statushouders-woningen buigt. De groep dacht niet alleen na over de woningen, maar ook over de omgeving: “Het lijkt ons belangrijk dat statushouders zich welkom voelen en dat ze kennis maken met de buurt. Dus hebben we een buurthuis en een speeltuin ontworpen, waar mensen uit de hele omgeving elkaar kunnen leren kennen. Een voordeel voor opdrachtgevers als Oosterlaan is dat ze via ons horen hoe een nieuwe generatie naar zo’n project kijkt.”
Fotoniq: jongeren goed beeld van tuinbouw geven
Input van een nieuwe generatie is ook wat Joris de Leeuw en Giacomo Bosco van Fotoniq trok als opdrachtgever. Fotoniq is een Delftse startup. Het bedrijf ontwikkelt innovatieve coatings voor kasdekken. Joris: “5 vwo-leerlingen zouden bij ons meedenken over een oplossing om de optische metingen van onze coatings efficiënter te maken. Tijdens hun eerste bezoek waren ze snel van begrip en sloegen ze direct aan het rekenen.”
Fotoniq kwam in contact met Melanchthon Bergschenhoek tijdens een evenement dat gemeente Lansingerland samen met VNO-NCW organiseerde voor (tuinbouw)ondernemers. “Ons bedrijf gelooft in talentontwikkeling. We vinden het bovendien belangrijk dat jongeren een goed beeld krijgen van wat er allemaal te doen valt in de tuinbouw”, zegt Giacomo.
Uiteindelijk bleek de opdracht niet voldoende afgebakend te zijn om in het lesprogramma te passen. Mark van der Ende, technasiumcoördinator van Melanchthon Bergschenhoek: “Van zo’n eerste contact leren we allebei. Een volgende keer kunnen we samen met Fotoniq zorgen dat een opdracht beter aansluit.”
Bibliotheek Oostland: 2 jonge doelgroepen binnen
Bibliotheek Oostland was wél een match. Ilyas Scholten, Noah Berghout, Quinten van Beek en Senne Verspeek ontwierpen een break-in-box voor de bibliotheek. Dit is het tegenovergestelde van een escaperoom; door puzzels en raadsels op te lossen kunnen basisschoolleerlingen uit groep 5 de box open krijgen. “Op die leeftijd verflauwt de interesse in lezen vaak. De break-in-box is een speelse manier om hen weer voor een boek te interesseren”, zegt Rian Hoofs, manager Vakteam Jeugd en Jongeren van de bibliotheek.
“We hebben eerder gewerkt met 2e-klassers van het technasium. Hierdoor weten we dat het voor leerlingen belangrijk is dat de opdracht heel duidelijk is. En dat het voor ons prettiger is om met kleinere groepen te werken dan met een hele klas. Deze jongens uit 5 vwo hebben iets gemaakt dat uitdagend is én solide genoeg om echt in de bibliotheek te gebruiken. Ze leverden ook handige input over nieuwe media.” De box stond een aantal weken in de bibliotheek in Berkel en Rodenrijs en is daar enthousiast gebruikt.
Rian: “Een extra plus voor ons is dat we nóg een leeftijdsgroep in de bibliotheek halen. We kunnen 17-jarigen laten zien dat we meer te bieden hebben dan verplichte boeken van de leeslijst. Rustige studieruimte en theater bijvoorbeeld.”
‘De jongens hebben iets gemaakt dat uitdagend én solide is’
Waanzinnige boomhut
De 4 jongens zijn enthousiast over de opdracht, omdat deze creatief én technisch was.
Ze begonnen met het uitzoeken van een geschikt boek. “We keken naar boeken waar we zelf enthousiast over waren toen we in groep 5 zaten en die nu nog bestaan. We kwamen uit op de ‘Waanzinnige Boomhut’-serie.” Rian: “Een goede keus. Dat is een populaire serie, met veel delen, dus als basisschoolkinderen eenmaal gegrepen zijn, dan blijven ze die vaak lezen.”
De jongens gebruikten materiaal en gereedschap uit de MakerSpace in het technasiumlokaal om de box te maken. “We maakten de break-in-box van hout, in de vorm van een boom, dat past bij het boek. Hij heeft aan alle kanten puzzels, die we zelf hebben bedacht, maar waarvoor we ook ideeën van de 2e-klassers hebben gebruikt. Door die op te lossen kun je de boom open krijgen en kom je bij de titel van het boek.”
Vertigo Games: commercieel leren denken
David Dotman, Gijs van Vliet, Naud van Ravesteijn en Niels Renders stapten zelf af op Vertigo Games, een Rotterdamse game-ontwerper. Met een vastomlijnd idee: een pixel adventure game maken voor meer bewustwording over klimaatverandering.
“Het was inspirerend om met Richard Stitselaar van Vertigo Games te overleggen. Hij liet ons kennismaken met de volwassen zakenwereld waar je commercieel moet denken. Als jongere wil je een spel maken dat je zelf graag speelt. Maar dat hoeft niet per se commercieel succesvol te zijn. Een saaie game kan heel populair zijn. Hij raadde ons aan ons idee los te laten, eerst 50 nieuwe spellen te bedenken en daar een keus uit te maken. We zijn direct erna in een Rotterdams café gaan zitten brainstormen”, vertellen de jongens.
In hun uiteindelijke ontwerp vechten spelers tegen het water in tijden van klimaatverandering. “Het programmeren kostte veel tijd, maar dat wisten we al van projecten uit eerdere jaren. “We hebben AI als hulpmiddel gebruikt om onder meer codes, stemmen en beeld te genereren.”
Het spel past niet in het pakket van Vertigo Games, maar we zetten het op een site voor game developers. Wie weet pikt iemand het daar op. De Technasiumcoördinatoren bieden dit spel aan bij een hoogheemraaadschap, waarmee ze onder meer het project ‘Klimaatbestendige wijk’ doen.
Interesse om je technische uitdaging door leerlingen van het Technasium te laten onderzoeken of te ontwerpen?
Neem contact op met MvdEnde@Melanchthon.nl of Technasium- Melanchthon Bergschenhoek.
Van links naar rechts: Bert-Jan Houweling, Ad van Holstein, Rick van Buijtene, Paul Koppert, Marc Houweling, Hans Kerklaan, Jan Houweling.
Fotografie: Emiel Lops
‘We willen een circulaire voorraadschuur voor de tuinbouw worden’
4 tuinbouwtoeleveranciers ontwikkelen in Bleiswijk een plek die draait om herbruikbare producten benutten: Circulair Cluster Chrysantenweg (3C). “We zullen over en weer reststoffen van elkaar gebruiken en pakken samen onderzoek en ontwikkeling op”, zegt Marc Houweling, een van de initiatiefnemers.
In 2019 liet Marc Houweling zijn oog vallen op het terrein aan de overkant van zijn bedrijf, het glastuinbouwgebied aan de Chrysantenweg in Bleiswijk. “Het was toen een transformatiegebied van glastuinbouw naar industrie”, vertelt Houweling. De kassen aan de Chrysantenweg zijn verouderd. En met zijn 36 hectare, zonder aansluiting op restwarmte en rest-CO2, is het terrein niet levensvatbaar als modern tuinbouwgebied.
“Ik zag aan de Chrysantenweg mogelijkheden om meer te gaan experimenteren met herbruikbare grondstoffen en om nieuwe circulaire verbanden tussen tuinbouwtoeleveranciers te ontwikkelen”, zegt Marc Houweling.
Hij vond 3 gelijkgestemde bedrijven om de circulaire samenwerking te starten. Houweling: “Die samenwerking draait om hergebruik van reststoffen, maar ook om vermindering van (chemisch) grondstoffengebruik. Door ons, maar ook door de glastuinbouwsector. We willen een circulaire voorraadschuur voor de tuinbouw worden.”
4 initiatiefnemers
Houweling Groep zit in een gloednieuw pand op bedrijventerrein Klappolder. Hier produceert het familiebedrijf, dat in 2025 100 jaar bestaat, beschermingsproducten voor mensen, producten en gewassen. Innoveren met herbruikbare grondstoffen, reststromen en biologische middelen is een kernactiviteit van Houweling. “We zetten momenteel een fabriek op in Brazilië om substraat te maken uit het restproduct kokosbast, dat steenwolmatten kan vervangen”, zegt Houweling.
Mede-initiatiefnemers van 3C zijn Kerklaan Greenhouses, Reka (een dochter van Koppert, dat natuurlijke plaagbestrijders, bestuivers en bodemversterkers produceert) en Holstein Hortiplastics. Kerklaan Greenhouses bouwt over de hele wereld circulaire kassen, loodsen en installaties met herbruikbare kasdelen, machines en materialen, die het bedrijf op andere locaties heeft gedemonteerd. Reka legt zich toe op natuurlijke middelen die de bodemgezondheid verbeteren en daarmee de vitaliteit van planten. Holstein Hortiplastics levert wereldwijd kunststof leidingen en materialen voor afvoer en opslag van water en CO2.
Trein
Houweling: “We sluiten als een trein aan op elkaar. Wat de een als restproduct heeft, kan de ander benutten. Wij gebruiken bijvoorbeeld plastic restanten van onder anderen Holstein om er weer nieuwe producten van te maken. Ook met Koppert en nu met Reka werken we al langer samen. Ons kokossubstraat bevat nog geen voeding. Met Reka & Houweling Horticulture zoeken we organische meststoffen die bij het substraat passen. We gaan met zijn vieren alle punten onderzoeken waar we complementair zijn aan elkaar. We zetten samen onderzoek en ontwikkeling op, misschien zelfs een gezamenlijk laboratorium.”
Ook andere circulaire tuinbouwleveranciers
De 4 tuinbouwleveranciers zullen in elk geval zo’n 16 hectare gaan bebouwen. Op de overige 20 hectare is ook ruimte voor andere ondernemingen. “Elk bedrijf dat geënt is op circulariteit en tuinbouw is welkom. We willen innovaties voor een toekomstbestendige tuinbouw stimuleren. Een bedrijfsverzamelgebouw voor start-ups is ook een van de mogelijkheden waarover we nadenken.”
Bestemmingswijziging nodig
Om van een kassengebied een bedrijventerrein te mogen maken, is een wijziging van de bestemming nodig. Hiervoor is zowel de medewerking van de provincie als de gemeente nodig. Gemeente Lansingerland heeft geholpen om het proces te versnellen. Mede door de Chrysantenweg op te nemen in de ‘Bestuursovereenkomst Ruimtelijke ontwikkelingen Lansingerland’. Zodra de wijziging is doorgevoerd, kan de spreekwoordelijke spa de grond in. “Als alles meezit verwacht ik dat we over 1,5 tot 2 jaar in 3C aan het werk zijn.”, aldus Marc Houweling.
Innovator Thermeleon zoekt productielocatie in Lansingerland
Thermeleon zoekt ruimte in Lansingerland. Met de Thermeleon Warmtebatterij kunnen glastuinbouwbedrijven 15 tot 30 procent aardgas besparen. Dat nieuws leidt nu tot een sterk toenemende vraag. En dus heeft het jonge bedrijf een grotere productielocatie nodig.
In oktober was Thermeleon 1 van de 4 winnaars van de pitch voor de Kas van de Toekomst. Dit fieldlab gaat vanaf 2027 laten zien hoe innovaties de tuinbouw verregaand verduurzamen. Dat de Warmtebatterij van Thermeleon werkt, blijkt al uit een praktijktest voor DivisionQ, de innovatietak van Koppert Cress. Het cressenbedrijf toetste afgelopen jaar de Warmtebatterij succesvol in een kas van 1 hectare.
Kas als warmtegenerator
“Wij zien kassen meer als een warmtegenerator dan als een energieverbruiker”, zegt Jildou de Jong, een van de initiatiefnemers van Thermeleon.
De Thermeleon Warmtebatterij koelt en verwarmt kassen zonder dat daarvoor extra energie nodig is. “Het materiaal in ons product verandert van fase. Het smelt bij warmte en stolt als het afkoelt. Dat betekent dat het overdag warmte opneemt, als het vaak te heet is in een kas. Op koude momenten geeft het die warmte weer af. Daardoor hoeven de ramen minder open, blijft CO2 in de kas en wordt het teeltklimaat in de kas gelijkmatiger; het gewas ervaart minder hitte- en koudestress. En het belangrijkste: telers besparen dus tot bijna een derde op hun energieverbruik. Zeker met de CO2-heffing en hogere belastingtarief voor aardgas en elektriciteitsverkoop voor de tuinbouw in 2025 wordt het met de warmtebatterij gemakkelijker om rendabel te telen”, legt Jildou uit. Het materiaal zelf is ook duurzaam. Het gaat langer mee dan een kas en kan opnieuw gebruikt worden.
Telers bellen
Als student Technische Natuurkunde aan TU Delft kende Jildou de glastuinbouw alleen van de bloemveiling in Aalsmeer. In 2015 voerde ze een adviesopdracht uit voor een bedrijf dat klimaatcomputers ontwikkelt voor kassen. Tijdens die opdracht ontdekte ze hoe hightech de sector is en raakte ze geïnspireerd door het concept van een volledig energieneutrale kas in de woestijn. De glastuinbouw in Nederland heeft de ambitie om in 2040 energieneutraal te zijn, maar gebruikt voor 85 procent van het energieverbruik nog aardgas. En dat terwijl een kas onder het glazen dek enorm veel warmte genereert. Daar is dus een grote potentie voor het opslagmateriaal.
Jildou: “Met ons team zijn we een paar jaar terug begonnen met telers bellen die innovatief leken. Dat leverde enthousiaste reacties op. De sector is heel open.” Inmiddels is de band met de voorhoede van de glastuinbouw hecht, is Jildou volledig ingevoerd in de tuinbouwsector en is de Thermeleon Warmtebatterij rijp voor de markt. “Er zijn veel aanvragen van telers, ook internationaal.”
Lansingerland ideaal
“Onze productiecapaciteit is erg belangrijk. Voor de marktintroductie hebben we meer productieruimte nodig. Geen grote loods, een tussenmaatje. Een buitenruimte van zo’n 100 vierkante meter en een binnenruimte van circa 300 vierkante meter en 6 meter hoog zou perfect zijn. Iets wat in de buurt komt mag ook en het kan een opknaplocatie zijn. De huur mag niet de spuigaten uitlopen.”
De startup werkt verder vanuit de Van Nellefabriek in Rotterdam. “Die plek past bij ons innovatieve karakter en werkt goed om de mensen aan te trekken die we nodig hebben. Qua productielocatie is Lansingerland ideaal. Niet te ver van de Van Nellefabriek, bereikbaar met openbaar vervoer en vol kassen en onderzoeklocaties. Delphy zit er, een vestiging van de WUR, TU Delft is vlakbij. Het zou erg helpen als we een ondernemer treffen die het aantrekkelijk vindt om een jong, duurzaam bedrijf te huisvesten.”
Heeft u ruimte beschikbaar of wilt u meer weten stuur dan een mail naar ondernemers@lansingerland.nl.
Elektrificatie van auto’s gaat gewoon door
Steeds meer gemeenten geven aan in hun centrum een zero-emissie zone te gaan instellen voor stadslogistiek. Dat wil zeggen dat vracht- en bestelwagens die deze zone in willen, elektrisch moeten rijden op batterijen of op waterstof. De 1e zero-emissiestadslogistiek (ZES)-zones worden vanaf 1 januari 2025 ingesteld, onder meer in Delft, Den Haag, Rotterdam en Gouda. Pieter Jongenotter van De Haan Automotive uit Bleiswijk sorteerde hier al op voor: “De ervaring leert dat voorlopen eigenlijk altijd loont.”
Een van de ondernemers in Lansingerland die al is voorbereid op de ommezwaai naar elektrisch vervoer is Pieter Jongenotter. Op bedrijventerrein De Hoefslag in Bleiswijk is zijn onderneming De Haan Automotive gevestigd. Hieronder vallen een wasstraat, ABS schadeherstel en Fleetport.eu voor beheer van lease-autoparken.
“Voor een aantal ondernemingen, waaronder grote multinationals, beheren wij hun pool leasewagens. Als er een voertuig vrijkomt, bijvoorbeeld omdat een medewerker uit dienst gaat, halen wij die wagen op, inspecteren hem, repareren wat nodig is en leveren hem weer schoon en heel op voor de volgende gebruiker van deze onderneming. Dat is voordeliger dan zo’n auto steeds in en uit de lease halen”, legt Jongenotter uit.
Groen imago
“Deze grote partijen zijn al aan het overstappen op een meer elektrisch wagenpark. We zien het aantal elektrische auto’s dat bij ons binnenkomt maandelijks stijgen. Ongeveer 60% van wat we binnenkrijgen is nu elektrisch. Sommige ondernemingen zitten zelfs al op 100%,” zegt Jongenotter. “Een bedrijf als KPN, waarvan de monteurs voortdurend in de stad moeten zijn, kan zich niet permitteren het centrum niet in te kunnen. Maar je merkt ook dat dit soort bedrijven uit zichzelf de CO2-uitstoot willen verminderen. Grote, internationale bedrijven hebben een naam op te houden. Elektrisch rijden past bij een groen imago.”
Voorlopen loont
Jongenotters bedrijf sorteerde al jaren geleden voor op de opkomst van elektrische auto’s. Hij is na 15 jaar inmiddels toe aan de 3e generatie laadpalen op zijn terrein. In totaal zijn er 18 laadplekken.
In 2021 kon Jongenotter nog probleemloos een zware stroomaansluiting aanvragen voor uitbreiding van het aantal palen. Inmiddels is netcongestie in Lansingerland op sommige plekken al een knelpunt. “De ervaring leert dat voorlopen eigenlijk altijd loont.”
Zonnepanelen
Op het dak van de 4 bedrijfsgebouwen aan de Hoefslag liggen zonnepanelen. In totaal 950 stuks. “Daarmee voorzien we in de elektriciteitsvraag van onze panden, de wasstraat en voor het opladen van alle elektrische auto’s. We hebben er net weer een grote klant bij met een omvangrijk elektrisch wagenpark, maar dat is geen probleem. We hebben voorlopig genoeg capaciteit om te groeien naar meer.”
Ook bij onze andere Fleetport-vestigingen in het land proberen we zo veel mogelijk gebruik te maken van zonnestroom voor het opladen van de voertuigen. Daarbij lopen we nogal eens tegen uitdagingen aan door netcongestie of omdat het een huurpand is en de eigenaar andere doelstellingen heeft. Bij de selectie van onze locaties moeten we daar steeds meer rekening mee houden.
Faciliteiten delen
Van de laadplekken zijn er 4 openbaar. “Behalve wij benutten ook huurders en omwonenden deze laadpalen om hun auto op te laden.” Jongenotter is voorstander van dit soort faciliteiten samen te delen. Hij zou het een goed idee vinden als er een lokale infrastructuur zou zijn om de overtollige stroom op zonnige dagen bij de buren kwijt te kunnen in plaats van terug te leveren. “Dat mag nu niet.”
Elektrificatie gaat door
Veel ondernemers in Lansingerland werken in de omliggende steden en zullen vanaf 1 januari te maken krijgen met de nieuwe regels voor uitstootvrij transport in de centra. Op de Hoefslag is Jongenotter nog een uitzondering. De meeste ondernemers hebben afgewacht, om zeker te weten dat het aangekondigde beleid niet weer zou veranderen, bijvoorbeeld door een nieuw kabinet of soepelere overgangsregelingen. “Dat begrijp ik goed. Maar elektrificatie van het Nederlandse wagenpark gaat wel door. Dat is al zo ver, dat wordt niet meer teruggedraaid.” Een overzicht van alle ZES-zones in Nederland kunt u vinden op de website van Op Weg naar ZES.
BARFmenu wil internationaal groeien met diervoeding
‘Vandaag besteld, morgen in huis’. Voor diepgevroren verse diervoeding is dat logistiek een heksentoer. BARFmenu uit Berkel en Rodenrijs onderscheidt zich ermee. Achter dit bedrijf zitten de broers Devon (33) en Dean (29) Loeve. Dit ambitieuze 2-tal zit nog midden in de overname van het ouderlijk bedrijf, maar investeert ondertussen volop in verduurzaming en internationalisering.
“Ongeveer 5 procent van de honden- en kattenbezitters voert zijn dier vers vlees en dat aandeel groeit”, vertelt Devon Loeve. “BARFmenu bedient de baasjes die wel vers willen voeren, maar niet zelf de maaltijd willen bereiden.” Naast het vers segment levert BARFmenu sinds 3 jaar ook koudgeperste droge brokken voor honden, om een groter deel van de markt te benutten. Conserveren gebeurt door druk. Daardoor blijft de voedingswaarde behouden en zijn geen conserveringsmiddelen nodig. Het bedrijf laat de brokken en verse maaltijden volgens eigen receptuur produceren bij een diervoederfabrikant.
Kots
BARF staat voor Bones and Raw Food. “Ook internationaal is dat een bekende term onder dierenliefhebbers. Natuurlijk is het grappig, omdat barf ook kots betekent. Het is bewust in de bedrijfsnaam verwerkt, juist omdat dit opvalt”, vertelt Dean.
De hype voorbij
De producten gaan rechtstreeks naar consumenten, maar vinden ook hun weg via dierenwinkels en grote winkelketens als Welkoop, Pets Place en Intratuin. “BARF is de hype voorbij”, zegt Devon. “Grote ketens zien verse diervoeding inmiddels als een kans om consumenten vaker in de winkel te krijgen. Ze zijn volop aan het investeren in diepvriesruimte.”
Duurzame diepvries en dozen
In Berkel en Rodenrijs, waar hun vader en stiefmoeder het bedrijf in 2003 startten, investeerden de 2 broers afgelopen jaar in een grotere en vooral energiezuinigere vriescel. En in 155 zonnepanelen, waarmee ze voorzien in alle stroom die het bedrijf nodig heeft. “We draaien 0 op de meter”, zegt Dean trots.
Het zijn maar een paar voorbeelden hoe de 2 werken aan duurzamer en tegelijk efficiënter ondernemen. Met hun nieuwe bestelbus, die voldoet aan de Euro 6-norm, kunnen ze in elke milieuzone leveren. Hun nieuwe dozen met gaten kunnen zonder ompakken de vriescel in. Scheelt energie, materiaal én arbeid.
Flexibel bij groei
Het logistieke proces is voor een groot deel ondergebracht bij Leen Menken in Zoetermeer. “Bij onszelf in Berkel en Rodenrijs hebben wij een opslagcapaciteit van circa 70 pallet-plaatsen. Menken heeft voor ons nog 100 pallet-plaatsen beschikbaar indien nodig. Daardoor zijn we flexibel in onze capaciteit, ook nu het bedrijf groeit. Door de nauwe samenwerking kunnen wij dagelijks onze klanten voorzien van BARFmenu. Wie op werkdagen voor 15.00 uur bestelt, heeft het de volgende dag diepgevroren in huis”, vertelt Dean.
Groei buiten Nederland
Voor verdere groei mikken de broers ook op het buitenland. Devon: “Op veel plekken in Europa zien we de trend dat huisdieren meer huisgenoten worden en dat baasjes meer nadenken over wat ze hun dier voeren. Ook in landen als Spanje, waar honden 15 jaar geleden nog vooral op straat leefden. In die landen is nog relatief weinig kwaliteitsvoer. Ons voer is 100% vlees.”
Snel én diepvries is een ingewikkelde en dure vorm van logistiek. Daarom hebben de broers ervoor gekozen buiten Nederland te starten met koudgeperste brokken.
Website in 7 talen
Rond augustus gaat een nieuwe, internationale website live, in Nederlands, Engels, Duits, Frans, Spaans, Portugees en Italiaans. “Belangrijk is dat we goede partners hebben gevonden voor het logistieke systeem erachter en voor het benutten van data. Het bestelsysteem is gekoppeld aan een logistiek systeem met 200 vervoerders in verschillende Europese landen. Als een Duitse klant bestelt, zoekt het systeem een Duitse distributeur in de buurt van die klant. We zijn nog op zoek naar voorraadhubs in verschillende landen, waar distributeurs het product kunnen ophalen”, zegt Devon.
Internationaal zoekgedrag
BARFmenu laat online zoekgedrag nauwkeurig analyseren. “Als iemand in Italië of Frankrijk zoekt op de BARF-voedingsmethode, komt ons bedrijf bovendrijven. Omdat we juist nu flink hebben geïnvesteerd in die zoekmachineoptimalisatie blijven we ook bovenaan de ranking nu zoekmachines als Google hun algoritmes anders inrichten. Dat geeft ons een voorsprong.”
Overname
Beide broers hebben een commerciële IT-achtergrond. Ze vonden het zonde om het bedrijf verkocht te zien worden, toen hun vader aangaf het rustiger aan te willen doen. “Wij zagen de potentie”, zegt Dean. Om te kijken of de sector en werken met familie bij hen paste, liepen ze in 2021 een paar weken stage. Het paste. Per 2025 is de overname definitief.
Voorlopig kunnen ze de groei aan vanuit de Berkelse locatie. “Maar er staan hier nu dagelijks vrachtwagens voor de deur in plaats van wekelijks. We kijken wel rond naar een ruimere plek. Bij voorkeur in Berkel Rodenrijs, daar zijn we thuis.”
Slimme oplossingen voor slijtvaste beweging van indrukwekkende toepassingen
In deze editie van de VOORUITBLIK vertellen we het verhaal van DRIE-D Mechanical Motion, leverancier van in-house geëngineerde lagerproducten. We gingen in gesprek met Erik Dorst en Marcel Smits.
Innovatie en maatwerk bij DRIE-D: van composiet tot complexe constructies
DRIE-D, gevestigd in Berkel en actief vanuit hun faciliteiten op bedrijvenpark Oudeland, is ervaren in het ontwerpen en produceren van hoogwaardige composiet lagers en remvoeringen voor grote, zware industriële toepassingen. Ruim 25 jaar geleden opgericht in Rotterdam Noord-West door Henk van den Boogaard en Erik Dorst. Inmiddels is het bedrijf uitgebreid en verhuisd naar de ruimere locatie op Oudeland. De keuze voor Oudeland bleek ideaal, gezien de sterke lokale banden met klanten en personeel.
Composiet: de kern van innovatie
Composietmaterialen, bekend om hun hoge belastbaarheid en slijtagebestendigheid, vormen de basis voor de producten van DRIE-D. Deze materialen bieden unieke mogelijkheden, in een tijd waarin nog veel gebruik werd gemaakt van brons, zag DRIE-D kansen om lageringen te vervaardigen van composiet. Het gebruik in lagertoepassingen was nog een redelijk onontgonnen gebied. Reden te meer voor DRIE-D om zich hierin vast te bijten en zich door ervaringen te ontwikkelen als expert op dit gebied. DRIE-D blinkt uit in het oplossen van ingewikkelde technische vraagstukken. Daarom worden de engineers van DRIE-D vaak al in een vroeg stadium bij projecten betrokken.
Betrokkenheid en expertise
“We gaan een project alleen aan als we er volledig achter staan,” benadrukt Erik Dorst. Deze mentaliteit heeft geleid tot deelname aan enkele van de grootste industriële projecten ter wereld. De interactie met projectpartners start vaak al in een vroeg stadium, waarbij intensief wordt gerekend en getest om de juiste ontwerpen en materialen te bepalen.
De banden met klanten, in de bagger, offshore en civiele techniek, zijn vaak al een kwarteeuw oud. Wat heeft geresulteerd in een indrukwekkende lijst van projecten, waaronder de renovatie van de Afsluitdijk, het grootste reuzenrad ter wereld in Dubai en het grootste werkschip ter wereld. Dankzij het unieke D-glide® composiet materiaal kunnen complexe mechanismen onderhoudsvrij bewegen. Wat essentieel is bij de zware belastingen waarmee hun componenten te maken krijgen.
Bijzondere toepassingen en projecten
DRIE-D is bijzonder trots op de samenwerking met toonaangevende bedrijven in de bagger, offshore en civiele techniek, waarbij zij bijdragen aan enkele van de grootste en meest veeleisende maritieme en constructieprojecten wereldwijd. Hun expertise in het ontwikkelen van componenten die extreme belastingen kunnen weerstaan, benadrukt de uitzonderlijke kwaliteit en betrouwbaarheid van hun producten. Door deel te nemen aan deze ambitieuze projecten, bevestigt DRIE-D zijn status als een cruciale partner in de wereld van geavanceerde engineering en constructie.
Techniek in de racewereld
DRIE-D heeft ook zijn technologieën toegepast in de Formule 1, waar ze een skidplank voor het McLaren team ontwikkelden, gebruikt door coureurs zoals Coulthard en Hakkinen. Hoewel McLaren de techniek uiteindelijk intern verder ontwikkelde, markeerde deze samenwerking een opmerkelijk uitstapje buiten hun gebruikelijke industrieën.
Expertise en toewijding van personeel
De kracht van DRIE-D ligt in het diepgaande begrip en de ervaring van haar 30 medewerkers. Composiet vereist een specifieke benadering, verschillend van werken met traditionele materialen zoals staal. De medewerkers van DRIE-D zijn echte specialisten in hun vakgebied, die zich over de jaren heen hebben gespecialiseerd in het ontwerpen en werken met deze unieke materialen.
In augustus 2023 vierde het bedrijf zijn 25-jarig bestaan met een teamreis naar Lissabon. Een viering van hun gezamenlijke prestaties en toewijding aan innovatie en maatwerk. Bij DRIE-D ligt de focus op die aspecten van engineering die ze beter kunnen dan wie dan ook, waardoor ze zich onderscheiden in een competitieve markt.
“We willen hier alleen dat deel van het proces doen dat we beter kunnen dan anderen”.
Met deze benadering is DRIE-D een robuuste pijler in de wereld van zware engineering en composiet glij-oplossingen.
Aannemersbedrijf Schotte Hoogerbrugge: zelfde locatie, toch meer plek
Anderhalf jaar voor de fusie van hun 2 aannemersbedrijven startten Nina Hoogerbrugge en Suzanne Schotte met zoeken naar een nieuwe locatie. De druk op de ruimte is groot in deze regio en de zoektocht leverde niet op wat de 2 ondernemers zochten. En dus werd het een doorstart op de bestaande locatie in Berkel en Rodenrijs. “De grootste voordelen van deze plek? De veiligheid. En dat we in de buurt zijn gebleven voor onze mensen.”
De Sterrenweg in Berkel en Rodenrijs, waar aannemersbedrijf Schotte Hoogerbrugge is gevestigd, is een straat waar woonhuizen en bedrijvigheid van oudsher gemengd zijn. “Die functiemenging gaat hier goed. We proberen te zorgen dat de buren geen overlast ervaren van geluid of verkeer. Er zijn geen klachten. En we kunnen wat voor elkaar betekenen. Toen er een bushalte kwam, wilden de buren die liever niet voor hun raam, dus wij hebben gezegd: leg de halte maar voor ons bedrijf. Voor ons helpt de oplettendheid in de buurt tegen inbraak. Als er ’s avonds nog een raam openstaat bellen de buren ons op. Het voelt in een woonwijk veiliger dan op een industrieterrein”, vertelt Nina Hoogerbrugge.
Fietsafstand
Toch is dat waar de gedachten van Suzanne Schotte en Nina Hoogerbrugge naar uit gingen toen ze fusieplannen ontwikkelden: een locatie van zo’n 2.000 m2 op een industrieterrein, waar ze vanaf nul konden beginnen met meer ruimte en een handige indeling.
Een plek die voor alle medewerkers nieuw zou zijn. “En op fietsafstand van onze bestaande locaties in Oude Leede, Pijnacker en in Berkel en Rodenrijs. Onze mensen zijn het belangrijkst. Veel van hen komen op de fiets naar het werk. Die kun je niet naar Spaanse Polder laten reizen”, zegt Suzanne Schotte.
De 2 ondernemers bekeken een stuk of 6 locaties. Om verschillende redenen vielen ze allemaal af. Schotte: “Misschien hebben we over sommige mogelijkheden ook niets gehoord. We zochten in het geheim, om de voorgenomen fusie niet uit te laten lekken. Er is niet veel beschikbare bedrijfsruimte in deze regio. En het weinige dat vrijkomt is snel weg.”
Inbreiden
De fusiedatum, 1 januari 2023, kwam dichterbij en Schotte en Hoogerbrugge besloten te gaan voor plan B: alles samenvoegen in Berkel en Rodenrijs, waar Hoogerbrugge het bedrijf leidde dat haar vader in 1985 startte. Niet uitbreiden maar inbreiden.
Hoogerbrugge: “We hebben hier 1.364 m2. Het was aan de krappe kant voor de in totaal 35 medewerkers en we wilden liever een andere indeling. Het sanitair en de kantine moesten sowieso aangepakt worden.”
Suzanne is de 5de generatie Schotte. Haar betovergrootvader startte 160 jaar geleden zijn timmermansbedrijf in Oude Leede. Verkassen naar Berkel was dus een breuk met het verleden.
“We hebben altijd meebewogen met de markt”, stelt Schotte.
300 dozen
De verbouwing van het eigen bedrijf was de eerste gezamenlijke klus. “We hebben met zijn allen nagedacht hoe we het wilden hebben. Daardoor voelde het toch gelijkwaardig”, zegt Hoogerbrugge. “Alles is tegenwoordig digitaal, dus het archief hebben we leeggeruimd. Op 2 januari stonden we samen 300 dozen in een container te kieperen.” De archiefruimte is bij een grotere kantine, nieuwe doucheruimte en toiletblok getrokken. De opslag en werkplaats zijn efficiënter ingedeeld, waardoor alle machines een plek vonden. De 2 bouwkranen staan in een opslagruimte die in Oude Leede is aangehouden.
Niet meer maar beter
Het aannemersbedrijf doet meer dan ‘u vraagt, wij bouwen’. Hoogerbrugge: “We adviseren ook, over duurzaamheid of verhuurbaarheid bijvoorbeeld.” Met 1 bedrijf en een 2-hoofdige directie, kunnen ze de volle orderportefeuille beter beheren. Schotte richt zich vooral op bouw en verbouw voor particulieren en Hoogerbrugge op die voor bedrijven en verenigingen van eigenaren.
“Dat we geen ruimere locatie hebben gevonden is achteraf niet erg”, concluderen ze. “Schotte Hoogerbrugge is niet per se gericht op groei. We willen niet méér doen, maar het vooral beter doen.”
Wijnbar FERRO: IJzersterke Berkelse ondernemer breidt uit!
Deze maand blikken we vooruit met Letty Wuyts. Letty is de eigenaresse van de hippe wijnbar Ferro in Berkel en Rodenrijs.
“Ik ben opgegroeid in Rotterdam. Tijdens mijn studie had ik bijbaantjes in de horeca en vond dat altijd erg leuk werk. Na mijn studie Makelaardij ben ik als makelaar begonnen bij een kantoor in Rotterdam. Maar ergens bleef iets kriebelen; ik wilde graag ondernemen! Ik had altijd voor ogen om een leuke lunchzaak te starten. Aangezien ik in Rotterdam woonde keek ik in en vlakbij Rotterdam naar een geschikt pand, maar dat diende zich maar niet aan. Tot ik op een gegeven moment hoorde van de Oude (ijzer)Smederij aan de Herenstraat in Berkel en Rodenrijs. Dit pand uit 1791 stond te koop. Als snel sloeg mijn hoofd op hol en had ik grootse plannen. Ik kwam in contact met een projectontwikkelaar en die zag een mooie combinatie voor zich met horeca en appartementen. En zo gebeurde het dat ik in 2014, zonder enige ondernemerservaring, besloot een horecazaak te openen.
Het waren te veel vierkante meters voor een lunchzaak, dus na flink wat research maakt ik mijn plannen nog ambitieuzer en besloot er een wijnbar/restaurant van te maken. Middels Crowdfunding kon ik mijn droom werkelijkheid maken en zo gebeurde het dat ik in 2015 (op mijn 25e) mijn eigen zaak startte. Over de naam was ik snel uit; Ferro. Ferro betekent IJzer. Zo maakte ik een mooie link naar de oude Smederij, ooit op deze plek gevestigd was. Na twee jaar kwam ik mijn man, Sam Oosterveer, tegen. Sam werkte ook al in de Horeca. Ik verhuisde naar Berkel en Rodenrijs en we besloten samen de zaak te runnen. Het zijn bewogen jaren geweest en ook was de corona periode behoorlijk uitdagend. Maar altijd bleef ik denken aan de lange termijn en continuïteit.
Ongeveer twee jaar geleden spraken mijn man en ik uit dat we eigenlijk te veel mooie ideeën hadden, die we kwijt konden. En zo plantten we het zaadje voor een tweede zaak. Afgelopen zomer hebben we het pand van West80 over kunnen nemen. Lange tijd heeft hier Partycentrum Raadhuis gezeten: een begrip in Lansingerland. We wilden verwijzen naar de oude plek, die het ooit was: Mairie (dit betekent Raadhuis). Dankzij het vertrouwen van meerdere investeerders hebben we weer met behulp van Crowdfunding deze geweldige kans gekregen.
Mairie is een sfeervol en warm restaurant waar je heerlijk kan genieten van de Mediterraans/Europese keuken. Wat we ontzettend leuk vinden aan dit pand, is dat er ook ruimte onder het restaurant is waar vergaderingen, bijeenkomsten, feesten en partijen gehouden kunnen worden. En dat alles in een warme, sfeervolle setting. Op het moment dat dit interview gehouden wordt zijn we nog niet open, maar er zijn al verschillende reserveringen gemaakt, geweldig!
We hebben onze passie gevolgd! We kunnen de inwoners uit Lansingerland iets bieden wat er nog niet is in Berkel. Sommige mensen noemen ons naïef, anderen vinden het stoer; het geeft ons gewoon een goed gevoel om te doen waar je blij van wordt!
Houtkringloop de Houtbank: uit goed resthout gesneden!
Aan de A.H. Verweijweg 17 in Berkel en Rodenrijs staat een kleine hal van glas van een voormalig glastuinbouwbedrijf. Hier is de Houtbank van Bas van der Ham gevestigd. Verwelkomd met koffie en de geur van gezaagd hout vertelt oprichter Bas ons over zijn bedrijf.
De Houtbank is een houtkringloop
“Wij zamelen lokaal tweedehands hout in. Dit hout komt van aannemers, particulieren en meubelmakers, die dat over hebben en anders weggooien. Zo voorkomen we dat het in de shredder belandt en er spaanplaat van wordt gemaakt, wat toch eigenlijk een laagwaardiger product is. We verwerken massief hout en bieden op deze manier mooie zelfgemaakte producten van gebruikt hout zoals meubels en gebruiksproducten.”
Bas haalt zijn hout bij partners zoals Batenburg, Karwei en Steigerhoutenmeubelen.nl. “In januari 2022 ben ik bedrijven gaan bellen en langs gegaan en heb gewoon gevraagd; ”Heb je veel resthout? Mag ik dat dan ophalen? Gratis of goedkoop.” Dat ging makkelijk, er is zat. Veel bedrijven dragen graag hun steentje bij aan circulariteit en moeten er anders stortingskosten voor betalen.“
Workshops en projecten voor bedrijven, particulieren en scholen
Naast afnemer van resthout en aanbieder van houtproducten organiseert hij ook leuke workshops, samen met een team van vrijwilligers. “Bedrijven en particulieren kunnen hier op een leuke manier leren met hun handen te werken. ”Afgelopen maand organiseerden we een workshop voor vrijwilligers van Humanitas en de komende maanden werken we samen met middelbare school Melanchthon Berkroden, die doen hier een derdejaars vak.”
Daarnaast bieden we werkplekverhuur waar mensen hun eigen project kunnen uitwerken. Dit omdat ze er thuis bijvoorbeeld geen plek of machines voor hebben of ze een beetje hulp kunnen gebruiken. “Ik zie mezelf niet als innovatief.” zegt Bas bescheiden. “Omdat ik hergebruik normaal vind en eigenlijk een logische schakel ben in de keten van het gebruik van grondstoffen.”
Inmiddels zijn de aandelen van workshops, werkplekverhuur en productie even groot. “Ik ben flexibel als ondernemer en stel me ook open voor nieuwe initiatieven. Werkplek verhuur is gewoon ontstaan omdat ik merkte dat er vraag naar was. Dat is nu één derde van het bedrijf.”
Waarde creëren uit resthout: denken in oplossingen
De bedrijven hebben het zo druk dat relatief grote stukken massief hout niet uitgezocht worden op optimale bruikbaarheid. Hiervoor biedt Bas oplossingen. Voor een plantenkwekerij heeft Bas bijvoorbeeld transportkisten gemaakt, het resthout hiervoor zocht hij zelf uit. “Ik zoek altijd naar welke houtproducten er nodig zijn bij ondernemers. We kunnen deze namelijk ook in kleine series vervaardigen. We werken al langer met relatief kleinere projecten maar kunnen goed opschalen. Er zijn in mijn netwerk makkelijk mensen te vinden om een rendabel product te maken. Zo hebben we onlangs een hele grote serie houten lijsten gemaakt in een korte tijd.”
De gemeente heeft een wens om hout van particulieren in te zamelen via het afvalbrengstation. We werken aan een aantrekkelijke en informatieve inzamelcontainer. Ook zou de houtbank graag reststromen van bedrijven verwerken tot producten die zij weer afnemen. Dat is waarde creëren uit reststromen. Ik sta ook open voor partnerschap om verder te groeien. “Uiteindelijk zie ik graag een verzamelplek waar we ook met andere bedrijven meerdere circulaire grondstoffen verwerken.“ Het Circulair ambachtscentrum dat in 2025 opent in Lansingerland lijkt daar mogelijkheden voor te bieden.
Samenwerken?
Ambieert u als ondernemer om circulair te ondernemen en wilt u aan de slag met resthout, denkt u aan een duurzaam bedrijfsuitje voor uw medewerkers of ziet u andere mogelijkheden voor samenwerking? De houtbank kan nog alle hulp gebruiken om te groeien. Bent u zelf handig met hout of wilt u meedenken op bedrijfskundig vlak? Op de website van Houtbank Lansingerland leest u meer en kunt u contact met Bas opnemen.
De ouders van oprichter Frans Groenewegen, Jan en Joke, begonnen hun aannemersbedrijf aan de Blaardorpstraat in Rotterdam. Tien jaar later, in 1979, verhuisden zij naar Bergschenhoek waar ze een nieuw pand bouwden aan de Leeuwenhoekweg. Zoon Frans heeft dit (samen met zijn twee broers) overgenomen Inmiddels bestaan ze al bijna 40 jaar.
Groenewegen staat bekend als aannemersbedrijf, maar is inmiddels is het uitgegroeid tot een allround bouwbedrijf. Als hoofdaannemer verzorgt Groenewegen alle facetten van nieuwbouw, restauratie, aanbouw-, verbouwprojecten en renovaties. Ook kunnen zij volledige interieurs inbouwen. Keukens, kasten, meubels, zwembad en zelfs tuinaanleg kan Groenewegen verzorgen. Het motto is: Alles onder één dak.
Het bedrijf gaat behoorlijk met z’n tijd mee. Op het gebied van duurzaamheid zijn al diverse maatregelen genomen.
Energie en leefomgeving
Frans Groenewegen: ‘Wij hebben onze fabriek zeven jaar geleden al voorzien van zonnepanelen, zodat onze fabriek bijna 100% op groene stroom functioneert. Alle verlichting hebben we vervangen door speciale LED lampen voor timmerfabrieken. Dit jaar zijn we een samenwerking aangegaan met een imker, die acht bijenvolken heeft geplaatst. Het volgen van de bijenvolken is niet alleen interessant, maar zeker een belangrijk punt in het behoud van de natuur. Voor de toekomst zijn we ons aan het oriënteren om ons wagenpark en materieel verder te verduurzamen naar elektrisch gebruik.’
Afval als grondstof
Op het gebied van afvalreductie zijn ook stappen gezet. In de gehele fabriek zijn alle werkplaatsen aangesloten op een afzuiginstallatie. Deze installatie zorgt er voor dat het zaagsel direct wordt afgevoerd naar een grote bufferopslag. Hier komen ook de grote stukken afvalhout en restproducten in terecht. Een brikkettenpers maakt van al dat afval houten briketten. Deze zijn uitermate geschikt voor de openhaard en barbecue en worden dus als zodanig verkocht. Hierdoor is de hoeveelheid houtafval en daarmee de afvoerkosten bijna gereduceerd naar nul. Het overige afval dat uit de bouw komt, wordt op het terrein gescheiden ingezameld. Denk hierbij aan puin, plastic, karton, bitumen gaat naar de afvalverwerker. Gerecycled plastic is een mooi basismateriaal om dorpels van te maken.
Digitalisering van werkprocessen
Digitaliseren van werkprocessen helpt om zo efficiënt mogelijk te kunnen produceren. Daarom heeft Groenewegen de afgelopen jaren
geïnnoveerd en geïnvesteerd in 3D ontwerpen en tekenen en het bewerken van hout materialen met gebruik van computergestuurde gestuurde machines, de zogenaamde Computer Numerical Control (CNC) machines. ‘Je ziet steeds meer dat de aannemerij meer gebruik maakt van de kennis van onze interieur afdeling, waardoor de productie meer efficiënt en kwalitatief is verbeterd’ aldus Frans.
Stem vòòr BIZ Weg en Land
Tot slot vragen we Frans nog naar het belang van de invoering van een Bedrijveninvestingszone op Weg en Land, de BIZ. Een BIZ is een afgebakend gebied waarbinnen ondernemers en/of eigenaren samen investeren in de kwaliteit van hun bedrijfsomgeving. Via het SVHW heft de gemeente, op verzoek van de BIZ, een klein bedrag op basis van de WOZ waarde. Die in de vorm van een subsidie terugvloeit naar de gebruikers-eigenaren. Van dit geld kan dan bijvoorbeeld gezamenlijk beveiliging en glasvezel worden betaald. Iedereen betaalt mee, er zijn geen meelifters (ondernemers die niet meebetalen maar wel meeprofiteren). En omdat iedereen meebetaalt, is het belangrijk om van te voren een stemming te houden over de invoering. Deze stemming vindt in november plaats. Frans is voorstander en hoopt dat de BIZ er komt. Want de huidige organisatie “Stichting Parkmanagement” stopt hoe dan ook. En als de stichting stopt, dan stopt ook het cameratoezicht.
Frans: ‘Het zou de saamhorigheid en de kwaliteit van het bedrijventerrein in de toekomst borgen. Samen krijg je veel meer voor elkaar dan ieder alleen en dat geldt ook voor Weg en Land.’
Fotograaf: Freek J. Zijlstra
Interview: Heraut 6 september 2023
Het college van B en W werkt aan het beleid ‘Vitale Kernen’, waarin gekeken wordt wat er nodig is om ook in de toekomst fijn te verblijven, wonen, werken, ontmoeten en recreëren in winkelgebieden. Er is een oriënterend gesprek tussen vertegenwoordigers van de winkeliersverenigingen, wethouder Leon Hoek en de centrummanager van de gemeente. In september zijn ook de inwoners aan zet, dan worden er in iedere dorpskern aparte participatiebijeenkomsten georganiseerd, onder de noemer ‘DromenLab’.
De vraag en het aanbod van winkelgebieden staan in dit online tijdperk sterk onder druk en is aan voortdurende verandering onderhevig. Inwoners bezoeken de centra minder om (wekelijkse) inkopen te doen en vaker om er korte of langere tijd te verblijven. Welke voorzieningen zijn voor een aangenaam verblijf nodig, ook met het oog op hittestress in zo’n versteende omgeving? Wat verwachten inwoners én bezoekers van buiten de gemeente in onze winkelgebieden aan te treffen?
Hoe doen we het in Lansingerland?
Lansingerland doet het goed. Dit blijkt uit onderzoek van de Stec Groep, waarin Lansingerland met onze omliggende gemeenten is vergeleken. Er is nog steeds een groot aantal authentieke kleine zelfstandigen, een ruime keuze uit meerdere supermarkten voor de wekelijkse boodschappen, dé dragers van winkelcentra en voor velen de reden om er naartoe te gaan. Bovendien is er een breed aanbod van duurzame gebruiksartikelen. De praktijk wijst uit dat buurtwinkels en speciaalzaken een grotere overlevingskans hebben als ze in de directe omgeving van een supermarkt zijn gevestigd. Het gemiddelde leegstandsniveau is relatief laag. Dat wil zeggen dat een winkelpand binnen redelijke tijd een andere huurder krijgt. De gemeente noemt de huidige positie solide en wil die in de toekomst vasthouden en waar mogelijk verder uitbouwen. In deze tijd zien we een omslag van snel iets kopen naar langdurig verblijven in de winkelgebieden. Dat vereist een andere kijk op het inrichten van de winkelgebieden om deze economisch rendabel en aantrekkelijk te houden. Volgens het college groeit daarom het belang van een breed en gevarieerd aanbod van horeca en andere consumentenvoorzieningen, met uitstapjes naar cultuur en ontspanning. Omdat winkelgebieden vaak versteende omgevingen zijn, is ook aanpassing voor het veranderende klimaat belangrijk. Extreme hitte en flinke hoosbuien komen vaker voor. Daarom zijn groene en schaduwrijke verblijfsplekken noodzakelijk, evenals het opvangen en afvoeren of opslaan van overtollig regenwater. Daarnaast voelen mensen zich prettig in een groene omgeving.
Drie belangrijke uitgangspunten
In het beleidsdocument ‘Vitale Kernen’ wordt een drietal uitgangspunten benoemd. Allereerst heeft een ideaal winkelgebied een mix aan functies en voorzieningen: het is een plek waar mensen binnen en van buiten de gemeente naar toe komen om inkopen te doen, te werken, wonen, verblijven, recreëren en te ontmoeten, of er gebruik maken van maatschappelijke diensten. Daarnaast heeft een breed aanbod met een hoge kwaliteit een aantrekkende werking, mits de ruimte om te verblijven aantrekkelijk en voldoende klimaatadaptief is. Tot slot moet er goed contact tussen de lokale overheid, ondernemers, maatschappelijke instellingen en bewoners zijn.
Winkeliers aan het woord
De vertegenwoordigers van de winkeliersvereniging gingen 21 augustus jl. in gesprek en hadden een eerste gedachtewisseling over verschillende mogelijkheden in de kernen. Zwart-wit gesteld willen ondernemers geld verdienen en inwoners willen voor een behoorlijke prijs artikelen kopen en bij de horeca verblijven. Maar dan moet er een breed en gevarieerd aanbod zijn.
Frits Heel (Berkel en Rodenrijs) betoogt dat de herinrichting van Bergschenhoek heeft laten zien hoe moeilijk het is om te vergroenen en de ruimte anders in te richten vanuit een bestaande situatie. Dat kan alleen maar bij een heel nieuw centrum (Berkel Centrum West) of ingrijpende nieuwbouw (Berkel Oost). De uitdaging van centra met supermarkten met een (inpandige) parkeergarage is om bezoekers naar de andere winkels en horeca aan het plein te trekken.
Jordy Koelhuis (Bergschenhoek) geeft aan dat dit bij de herinrichting van Bergschenhoek speelde en dat dan het diverse aanbod van winkel(tje)s, een paar grote prijstrekkers tezamen met het wegwerken van leegstand best een hoofdpijndossier is. Vestigingen in het middensegment houden, in combinatie met extreem hoge huren, vaak met moeite het hoofd boven water.
Loran Sevenhuijsen (Gouden Hart) denkt dat veel inwoners niet goed kunnen inschatten hoeveel ruimte er nodig is voor een bepaalde winkelnering. Bovendien, om op zoveel mogelijk winkeltijden de deuren te openen is een bepaald aantal personeelsleden nodig en dat is bij een beperkte omzet niet altijd op te brengen. Het probleem van veel wisselingen in bepaalde winkelpanden is dat het daar dan aan een gezellige sfeer ontbreekt, er te weinig betrokkenheid is om gezamenlijk met regelmaat een festiviteit te organiseren, ook omdat lang niet alle winkeliers en winkelketens lid zijn van de plaatselijke winkeliersvereniging.
Volgens Frits Heel ontbreekt het daarom soms aan cohesie. Hij heeft de wens dat er (bus)verbindingen tussen de kernen komen, zodat ook oudere inwoners makkelijker buiten hun eigen kern kunnen winkelen.
Thomas de With (Bleiswijk) pleit niet alleen voor verbeteringen van fietsverkeer om de centra te bereiken, maar ook dat de bereikbaarheid van de winkels per (vracht)auto voor de ondernemers zelf in smalle eenrichtingsverkeer dorpsstraten in het toekomstplan meegewogen wordt.
Wethouder Leon Hoek geeft aan dat het daarom ingewikkelde afwegingen zijn als gekozen moet worden tussen veiligheid van voetgangers, bereikbaarheid per fiets en de mogelijkheid dichtbij te laden en te lossen. Er zal bij elk plan altijd een categorie inwoners of winkeliers minder blij zijn.
Marchien Bandell (centrummanager gemeente Lansingerland) vraagt tot slot aandacht voor het relatief grote aantal jonge inwoners, voor wie de centra eveneens aantrekkelijk moeten zijn om er te kopen en te verblijven.
Jong en oud kan meedenken
De input van inwoners is nodig om te verwoorden wat er voor de toekomst in de huidige winkelgebieden extra nodig is om te zorgen dat men daar graag wil verblijven.
Vanaf 2024 wordt gewerkt met een Uitvoeringsplan, waarin staat welke acties er mogelijk zijn om de Lansingerlandse winkelgebieden nog aantrekkelijker en toekomstbestendiger te maken.
Joyfull Onderhoud uit Bleiswijk vindt niet alleen ‘joy’ in kwaliteit van het afgeleverde werk, maar ook in de samenwerking met de bijzondere medewerkers in het team. Jack Leenhard en Marcellino Pronk startten oorspronkelijk als schildersbedrijf maar breidden hun werkzaamheden in de loop der jaren steeds verder uit. Schilderen, saneren van houtwerk, stuccen: ze zijn inmiddels thuis in het totale vastgoedonderhoud voor zowel ondernemingen als particulieren.
Jack en Marcellino runnen hun onderneming met een warm sociaal hart: ook mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt vinden er een mooie afwisselende baan. Er werken nu meerdere talentvolle medewerkers die in de juiste omgeving goed tot hun recht zijn gekomen. ‘Goede begeleiding met bijvoorbeeld ‘een maatje’ is, zeker bij de start, belangrijk’ zegt Jack. ‘Net als eerlijke communicatie over wat je van elkaar verwacht. Eerlijk is eerlijk, het lukt niet altijd, maar gemeente en andere aangesloten organisaties helpen graag om een succesvolle match te maken’. Wij houden daar loyale vakkrachten aan over, heel belangrijk in deze arbeidsmarkt.
Joyfull neemt deel aan het Oostland On Stage beroepenfeest en de Doe dag op 18 februari 2025 en 13 maart 2025 en roept ondernemers op zich ook aan te melden. Het is een mooie gelegenheid om scholieren kennis te laten maken met de branche en wat er bij komt kijken. Samen maken we het tot een succes!
Wie kent bakkerij Ammerlaan niet? De Bleiswijkse onderneming is met 32 winkels uitgegroeid tot de bekendste bakker van de regio. De 5e generatie van deze bakkersfamilie staat inmiddels aan het roer van hun bakkerij in Bleiswijk. Deze voorziet hun winkels dagelijks van vers brood en banket. Een mooi en lokaal betrokken familiebedrijf dat met zo’n 290 medewerkers al meer dan 128 jaar succesvol onderneemt.
Ammerlaan vertelt ons graag deel te nemen aan de eerste editie van Oostland On Stage. ‘We hadden eerder al een goede ervaring met Zoetermeer On Stage. De begeleiding was goed, onze inzet bleek goed overzichtelijk’. Het is een mooie kans om scholieren te helpen met hun beroepskeuze en te enthousiasmeren voor de praktischere beroepen waar zoveel vraag naar is. ‘Scholieren en ondernemers hebben elkaar nodig om de juiste keuze te maken’. De Doe-dag binnen de bakkerij steken ze actief in: iedereen kan lekker aan de slag, enthousiasme is daarmee gegarandeerd. Joost heeft goede ervaringen met scholieren die ook regelmatig een leerzame (snuffel)stageplek vinden bij Ammerlaan.