Valpreventie

Op dit moment valt 1 op de 3 nog thuiswonende 65-plussers minstens 1 keer per jaar. Vaak met nare gevolgen als botbreuken, hersenletsel, of andere verwondingen. Een valongeval heeft veel impact op de zelfredzaamheid, het thuis kunnen wonen en de kwaliteit van leven. Door het stijgend aantal valongelukken neemt de druk op de zorg en de zorgkosten toe. De medische zorgkosten van valongevallen bedroegen in 2020 meer dan 1 miljard euro.

Genoeg redenen om valpreventie op te nemen in het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA), een programma van de rijksoverheid. Vanuit GALA krijgen gemeenten geld voor valpreventie. Door het vormen van een keten valpreventie en het organiseren van activiteiten om vallen te voorkomen, moet het aantal valongevallen worden verlaagd.

Keten valpreventie

In september 2023 is de gemeente gestart met het vormen van de keten valpreventie in Lansingerland. Het valpreventieprogramma wordt door de gemeente vormgegeven in samenwerking met: fysiotherapeuten, ergotherapeuten, diëtisten, apothekers, zorg- en welzijnsmedewerkers, (praktijkondersteuners van) huisartsen, 3B Wonen, Lansingerland Beweegt, de Sportief Besteed groep, verslavingszorg en zorgverzekeraar/zorgkantoor DSW.

Veelgestelde vragen

Een van de eerste activiteiten die de keten valpreventie organiseert zijn informatiebijeenkomsten. Hier hoort u wat oorzaken kunnen zijn van vallen en wat u zelf kunt doen om het risico op vallen te beperken. U krijgt praktische tips en adviezen van onder andere fysiotherapeuten. Wanneer nodig, krijgt u informatie over aanvullende maatregelen.

Bijeenkomsten in april

Berkel en Rodenrijs

Maandag 22 april van 13.00 tot 15.00 uur. Locatie de Naeldhorst, van Naeldwijcklaan 231.

Bergschenhoek

Dinsdag 23 april van 14.30 tot 16.30 uur. Locatie Ontmoet!, Wilhelminastraat 1a.

Aanmelden

Bent u geïnteresseerd of kent u iemand die interesse heeft om een informatiebijeenkomst bij te wonen? Stuur dan een mail naar staoptegenvallen@lansingerlandbeweegt.nl. Liever telefonisch aanmelden? Belt u dan naar de gemeente via 010 800 40 00. Geeft u ook aan welke bijeenkomst uw voorkeur heeft.

Een huisarts of een andere professional kan door het stellen van 3 vragen inschatten of u een laag of verhoogd valrisico heeft:

  1. Bent u in de afgelopen 12 maanden gevallen?
  2. Bent u bang om te vallen?
  3. Heeft u moeite met bewegen, lopen of balans houden?

Antwoordt u ‘Nee’ op alle vragen, dan heeft u een laag valrisico.

Antwoordt u ‘Ja’ op 1 of meer vragen, dan heeft u een verhoogd valrisico.

Heeft u een verhoogd valrisico? Dan is het verstandig om dit met uw huisarts of een andere professional te bespreken. U kunt dan samen kijken waar bij u het risico zit en wat u kan helpen om het valrisico te verkleinen.

  • Train uw balans en spieren
  • Laat uw medicijnen controleren
  • Eet gezond en lekker
  • Laat uw ogen controleren
  • Zorg voor de juiste schoenen
  • Zorg dat uw huis veilig is

Met een goede balans en sterkere spieren valt u minder snel. Er zijn oefeningen en speciale trainingen om uw balans en spierkracht te trainen.

Een aantal andere tips zijn:

  • Neem de trap in plaats van de roltrap of de lift. Traplopen is een heel goede oefening om uw beenspieren te trainen.
  • Doe elke dag mee met het tv-programma ‘Nederland in Beweging’. Het programma is elke ochtend op de televisie op NPO1.
  • U kunt meedoen met beweegactiviteiten bij u in de buurt. Informeer bij Welzijn Lansingerland (info@welzijnlansingerland.nl) of bij Lansingerland Beweegt (info@lansingerlandbeweegt.nl) naar de mogelijkheden.
  • Ga eens een extra blokje om als u naar de winkel gaat. Of stap een halte eerder uit de bus en wandel het laatste stukje.

Binnenkort starten er beweegprogramma’s die speciaal gericht zijn op het voorkomen van vallen. Zodra hier meer over bekend is vermelden we dat. Voor meer informatie over de beweegprogramma’s kunt u contact opnemen met staoptegenvallen@lansingerlandbeweegt.nl.

Medicijnen kunnen effect hebben op de bloeddruk, het evenwicht of de hersenen. Als u meerdere medicijnen tegelijk gebruikt, heeft u meer kans om te vallen. Ook als u deze medicijnen al lang gebruikt, kunt u door deze medicijnen vallen. De apotheek kan u een lijst geven van alle medicijnen die u gebruikt en kan uw vragen over uw medicijnen beantwoorden. Medicijnen blijven langer in het lichaam als u ouder wordt. Overleg dus regelmatig met uw huisarts of apotheker of u de medicijnen nog moet gebruiken.

Wanneer mensen ouder worden, verandert de behoefte aan voeding. Het is belangrijk om genoeg voedingsstoffen binnen te krijgen. Zo blijven uw botten stevig, uw gewrichten soepel en heeft u voldoende spierkracht.

Wilt u advies over voeding? Neem dan contact op met een diëtist. Een diëtist helpt u bij het kiezen van de juiste voeding die bij u en uw situatie past.

Tips om goed en gezond te eten

  • Zorg dat u iedere dag genoeg groente en fruit eet.
  • Zorg dat u genoeg eiwitten eet. Die zitten niet alleen in eieren, maar ook in vlees, vis, melk, kaas, brood, peulvruchten en noten.
  • U kunt bij uw huisarts testen of u extra vitamine D nodig heeft.
  • U drinkt elke dag 1,5 tot 2 liter. Naast voldoende water tellen thee, koffie, fris, sap, soep en andere dranken ook mee.

Informatie over alcohol

  • Wanneer u ouder wordt, heeft u minder vocht en meer vet in uw lichaam. Daardoor komt er meer alcohol in uw bloed wanneer u alcohol drinkt.
  • Uw zenuwen worden ook gevoeliger voor alcohol.
  • Uw lichaam heeft ook meer moeite de alcohol af te breken en kwijt te raken.
  • Oudere mensen gebruiken vaak medicijnen. Alcohol kan de werking van medicijnen verminderen of juist versterken

Goed kunnen zien is belangrijk voor een goede balans. Als u ouder wordt, gaan uw ogen achteruit. Hierdoor kunt u sneller vallen.

Ogen laten meten

Laat elk jaar uw ogen meten. Maak daarvoor een afspraak met een oogarts of een opticien. Die kan zien of er problemen met uw ogen zijn. Voor een opticien heeft u geen verwijzing van de huisarts nodig. Voor de oogarts wel.

Zorg voor genoeg licht

Wanneer u ouder wordt, gaan uw ogen achteruit. U heeft dan meer licht nodig om hetzelfde te kunnen zien als jongere mensen. Iemand die 80 jaar oud is, heeft wel 3 keer zoveel licht nodig als iemand van 25 jaar oud. Genoeg licht in uw huis is dus belangrijk voor uw ogen. Met meer licht voorkomt u dat u struikelt over dingen in huis.

Het is belangrijk dat u goede schoenen en pantoffels draagt. Door een juist advies en een goede keuze zorgt u ervoor dat u minder snel valt. Enkele adviezen over schoenen zijn:

Goede pasvorm

Uw voeten worden een beetje groter als u ouder wordt. Zorg dus dat uw nieuwe schoenen goed passen. Uw voeten moeten niet in de schoen heen en weer kunnen schuiven. Dan is de schoen te groot en valt u sneller. Schoenen die goed passen, hebben ongeveer 1 centimeter ruimte tussen uw grote teen en de neus van de schoen. Als u staat, moet u uw tenen nog een beetje omhoog kunnen doen. Weet u niet welke schoenmaat u heeft? Vraag dan in uw schoenwinkel om advies. Gaat u nieuwe schoenen kopen? Dan kunt u dit het beste aan het einde van de dag doen. Pas ook altijd beide schoenen, links en rechts. Bij veel mensen zijn de voeten niet even groot.

Zolen en veters

Een goede schoen heeft zolen die niet glad zijn. Zo glijdt u niet uit. Maar de zolen mogen ook niet te stug zijn, want dan struikelt u weer sneller. Goede zolen buigen een beetje mee met uw voeten. Een schoenmaker kan andere zolen onder uw schoenen zetten.

Een lage hak is het beste. Die kan beter niet hoger dan 4 centimeter zijn. Een goede schoen is ook niet te zwaar. Lichte schoenen zitten lekker en zijn veiliger. Losse veters zijn natuurlijk gevaarlijk. Gebruik daarom veters die niet glad en niet te lang zijn.

Voetproblemen

Pijn in uw voeten zorgt ervoor dat u makkelijker valt. Heeft u problemen met uw voeten zoals ingegroeide teennagels of vervormde tenen? Ga dan naar een podotherapeut. Dat is iemand die helpt bij voetproblemen.

U kunt uw huis een stuk veiliger maken met soms maar een paar kleine aanpassingen. Wij hebben een aantal tips verzameld. Loop met deze lijst door uw huis. Als u op een zin ‘ja’ antwoordt, bent u goed bezig. Antwoordt u ‘nee’ kijk dan wat u kunt doen om een val te voorkomen. U kunt ook hulp vragen van een ergotherapeut wanneer u uw huis op veiligheid wilt laten checken.

Tips voor het hele huis

  • Zorg ervoor dat in het hele huis genoeg verlichting is.
  • Zorg ervoor dat u goed bij de lichtknoppen kunt.
  • Loop in huis niet op sokken maar op schoenen, of stevige pantoffels.
  • Zorg ervoor dat uw huis geen drempels heeft. Mocht u de drempels in huis niet kunt weghalen, maak dan de randen van de drempels schuin. Hierdoor is de kans kleiner dat u struikelt.
  • Draag een persoonlijke alarmknop als u bang bent dat u na een val lang op de grond ligt.
  • Maak kabels en snoeren goed vast of werk deze weg. Om kabels en snoeren vast te maken of weg te werken kunt u kabelclips of snoergoten gebruiken. Deze kunt u kopen bij de bouwmarkt.
  • Zorg ervoor dat uw vloerkleden en (droogloop)matjes een goede antisliplaag hebben, of dat er een antislipmat onder ligt.

De trap

  • Doe ’s nachts het grote licht aan als u de trap gebruikt. Heeft u geen toilet op de slaapverdieping? Denk dan na over de aankoop van een postoel. Deze kunt u kopen bij de thuiszorgwinkel.
  • Zorg voor trapleuningen in uw huis.
  • Zorg ervoor dat uw trap bekleding heeft die goed vastzit.
  • De trap is altijd vrij van spullen, zodat ik niet kan struikelen.
  • Zorg ervoor dat onderaan de trap vrij is van meubels of spullen. Bij een val mag er geen kastje of kapstok in de weg staan.
  • Wees extra voorzichtig op de trap als u wijde broekspijpen aan heeft, of een lange rok draagt.
  • Zorg altijd voor dat u altijd 1 hand vrij heeft als u spullen meeneemt op de trap.
  • Maak uw trap schoon met een kruimeldief of een dweil, in plaats van met een zware stofzuiger.

Badkamer en toilet

  • Zorg voor speciale steunen op de badrand als u moeilijk uit bad kunt komen.  Deze kunt u kopen in de bouwmarkt.
  • Gebruik na het wassen een douchezitje bij het afdrogen. Er zijn losse douchezitjes en zitjes die aan de muur vastgemaakt kunnen worden.
  • Gebruik een handgreep bij het toilet voor extra steun bij het opstaan. Gebruik nooit het fonteintje in het toilet als steun bij het opstaan.
  • Zorg voor een hoger toilet. U kunt een hoge toiletpot kopen in de bouwmarkt, of kiezen voor een toiletverhoger voor op uw eigen toilet. Deze koopt u in de thuiszorgwinkel. Beiden zorgen ervoor dat u makkelijk op kunt staan.
  • Zorg ervoor dat het bad, de douche en de badkamervloer antisliptegels hebben. Zijn de tegels te glad? Dan hebben ze een antislip laag nodig. U kunt bijvoorbeeld antislipstickers plakken. Deze koopt u in de bouwmarkt.
  • Zorg voor voldoende licht als u ’s nachts naar het toilet gaat. Kies voor lampen met een sensor die reageren op beweging of die de sterkte van het licht kunnen aanpassen. Deze kunt u kopen in de bouwmarkt. Zorg voor frisse lucht in de badkamer en het toilet. Dan heeft u minder kans dat u zich niet goed voelt door de warmte.
  • Zorg ervoor dat de deur van het toilet en de badkamer aan de buitenkant kan worden geopend. Zorg dat mensen u kunnen helpen als u toch valt. Doe de deur niet op slot en denk na over een persoonlijke alarmknop. Met deze knop kunt u familie oproepen of een ambulance.

Slaapkamer

  • Zorg voor een hoog bed, zodat u makkelijk in en uit bed kunt komen. Als u een laag bed heeft, kunt u bedverhogers kopen in de thuiszorgwinkel.
  • Doe het licht aan als u in bed stapt, of eruit gaat. Een lamp met een sensor kan handig zijn: een sensor die reageert op beweging, of een sensor die de sterkte van het licht kan aanpassen.
  • Zet uw pantoffels op een goede plekwaar u er niet over kunt struikelen.
  • Blijf altijd even op uw bed zitten voordat u opstaat. Als u te snel opstaat na het liggen, kunt u duizelig worden.

Telefoon en onverwacht bezoek

  • Loop rustig naar de telefoon, wanneer deze overgaat. Neem een draadloze of mobiele telefoon die u kunt meenemen door het huis. Of zet op elke verdieping een telefoon neer.
  • Loop rustig naar de deur, wanneer er onverwacht iemand bij u aanbelt. Met een intercom kunt u zien wie er voor de deur staat en kunt u de persoon spreken. U kunt ook kiezen voor een deurbel met een camera die gekoppeld is aan uw mobiele telefoon. Deze deurbel kunt u kopen in de bouwmarkt.

Woonkamer en keuken

  • Zorg ervoor dat uw stoelen en banken hoge armleuningen hebben. Zo kunt u goed opstaan.
  • Wacht als u opstaat eerst even voordat u gaat lopen.
  • Leg spullen die u veel gebruikt in de buurt, zodat u er meteen bij kunt.
  • Gebruik een stevige huishoudtrap als u iets moet pakken wat hoog ligt. Deze trap heeft een beugel waaraan u zich kan vasthouden. Gebruik geen stoel of kruk.
  • Zorg ervoor dat er genoeg ruimte tussen uw meubels, zodat u nergens tegenaan kunt lopen.
  • Houd uw vloer schoon. Vooral de keukenvloer kan glad zijn door vet van het koken.
  • Wacht na het dweilen tot de vloer goed droog is. Loop niet over een natte vloer.

Buiten

  • Ruim uw gereedschap en tuinafval direct op.
  • Houd uw terras vrij van algen, mos en losse bladeren.
  • Maak ongelijke tegels of kleine trapjes gelijk.
  • Zorg ervoor dat uw ladder stevig staat. Moet de ladder ergens staan waar de grond zacht is, leg dan even een paar tegels neer voor een vlakke, stevige ondergrond.
  • Heeft u een grote klus? Maak dan gebruik van steigers en vraag waar nodig hulp.

Gebruik van de rollator

  • Laat uw rollator of looprek afstellen door iemand die dit doet voor zijn beroep.
  • Wanneer u de rollator gebruikt om op te gaan zitten, gebruik dan de rem om te parkeren.
  • Laat uw rollator elk jaar controleren. Jaarlijkse controle is belangrijk. Laat uw rem controleren, het inklapsysteem en de hoogte van de handvatten van de rollator. Als de handvatten te hoog staan, loopt u met opgetrokken schouders. Dit zorgt voor pijn in de schouders en nek. Als de handvatten te laag staan, heeft u geen steun aan uw rollator. Ook neemt u dan een verkeerde houding aan en dat is slecht voor uw rug.

U kunt uw vragen over valpreventie mailen naar Lansingerland Beweegt: staoptegenvallen@lansingerlandbeweegt.nl.