Mooie, plechtige 4 mei herdenkingen

Afgelopen zaterdag vonden in onze 3 kernen weer mooie, plechtige 4 mei herdenkingen plaats. Namens het gemeentebestuur, nabestaanden en diverse verenigingen en organisaties vond een bloemlegging plaats bij de verschillende oorlogsmonumenten. Ondanks het regenachtige weer was de belangstelling in elke kern zoals ieder jaar weer groot.

Voordat de bloemlegging plaatsvond werd een toespraak gehouden door burgemeester Pieter van de Stadt (in Bleiswijk), wethouder Leon Hoek (in Berkel en Rodenrijs) en wethouder Titia Cnossen (in Bergschenhoek). Daarna werd traditiegetrouw een gedicht voorgedragen door een basisschoolleerling uit de betreffende kern.

In Bleiswijk is de ceremonie gefilmd. Dit kunt u terugkijken op de website van RTV Lansingerland.

Hieronder vindt u een foto-impressie van de herdenkingen in de drie kernen. Daaronder de toespraak, uitgesproken door de burgemeester en de wethouders. 

Toespraak 4 mei 2024

Geachte aanwezigen,

Vanavond zijn we hier samengekomen om te herdenken.
Op 4 mei eren we de mensen die hun leven hebben gegeven voor onze vrijheid. Het is een moment van bezinning, van stilstaan bij de offers die zij hebben gebracht en de moed die zij hebben getoond.

Dit jaar is extra bijzonder, omdat we ons voorbereiden op het vieren van 80 jaar vrijheid in 2025. Daarom is het thema voor 4 en 5 mei 2024 ‘Vrijheid vertelt: opmaat naar 80 jaar vrijheid.’

Een mijlpaal die ons herinnert aan de lange weg die we hebben afgelegd sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog. Waarin we hebben gezien dat vrede en vrijheid nog steeds niet overal gelden en dat het soms een wankel evenwicht is. En, dat het gevoel van superioriteit vreemde dingen doet met mensen. Maar we hebben ook geleerd dat we samen moeten staan voor de vrijheid van Nederland. Voor de vrijheid van mensen in Nederland.

Veel inwoners van Bleiswijk, Bergschenhoek en Berkel & Rodenrijs waren betrokken bij de Tweede Wereld oorlog. Hebben zich ingezet om andere mensen te helpen. In het verzet of door onderduikers in huis te nemen. Er zijn ook inwoners gedood door de bezetters. Gefusilleerd en soms lukraak uitgezocht.

Ze zeggen wel eens ‘tijd heelt alle wonden’, maar de ene wond is de andere niet. Mensen die grote verliezen hebben geleden in oorlogen, dragen het leed en dat wat zij gezien hebben, hun hele leven mee.
Er wordt niet altijd over gesproken, maar het gaat vaak wel over op kinderen en zelfs kleinkinderen. Trauma’s die families raken.
Niemand zou een oorlog moeten meemaken.

Helden, slachtoffers en mensen die de periode 1940-1945 overleefden. Talrijke verhalen houden die herinneringen levend. Het aantal mensen, dat de Tweede Wereldoorlog zelf bewust hebben meegemaakt, wordt kleiner. De vergankelijkheid van leven slaat niemand over. De mensen en verhalen worden geschiedenis. De generaties na hen dragen de verhalen verder uit. Opdat wij nooit vergeten, dat voor onze vrijheid is gestreden. Dat vrede en vrijheid nimmer vanzelfsprekend zijn. Dit verhaal moeten wij blijven vertellen met elkaar.

Elk jaar komen we op 4 mei samen om de herinneringen levend te houden. We praten over onze geschiedenis die ons heeft gevormd, maar we kijken ook naar het heden en de toekomst.
In de huidige tijd is tolerantie, respect en acceptatie van de ander nog steeds een discussie. Of beter gezegd een probleem. Social media dragen niet altijd bij aan verdraagzaamheid en verbondenheid. De verharding en het gemak waarmee mensen in een hoek worden gedreven, is vaak ronduit schokkend. Je hebt geen oorlog nodig, om gewelddadig te zijn. Om vaak jonge mensen te tekenen voor het leven. En soms nog erger, die het eigen leven benemen, omdat zij de gevolgen van acties van anderen niet meer kunnen overzien.

In vrijheid mag je delen wat je wilt, maar blijf respectvol, tolerant en met elkaar in gesprek. Welke kleur, geloof, gender, voorkeur of overtuiging je ook hebt. Laten we niet alleen kijken naar het verleden en herdenken, maar ook nadenken over de toekomst en onze plek daarin. In welke wereld wil je leven? En hoe draag je daar zelf constructief aan bij?

Voor mij is deze herdenking altijd een bijzonder moment. Ik voel mij bevoorrecht om hier te staan en te spreken namens ons allen. Maar bovenal voel ik een diepe verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat de herinnering aan onze gevallen helden levend blijft. Helden van de Tweede Wereldoorlog, maar ook de helden die slachtoffer zijn van oorlogssituaties en vredesoperaties waarbij Nederland betrokken was na de Tweede Wereldoorlog.

De afgelopen jaren hebben ons laten zien dat er nog steeds strijd is voor vrijheid en rechtvaardigheid, zowel hier in Nederland als wereldwijd. De oorlogen tussen Rusland en Oekraïne, Israël en Hamas en andere plekken op de wereld woeden voort, mensen lijden onder onderdrukking en onrecht. Daarom is het zo belangrijk dat we ons blijven inzetten voor vrede, vrijheid en rechtvaardigheid, zowel hier in Nederland als wereldwijd.

Laten we deze herdenking aangrijpen om ons te verbinden, om onze verantwoordelijkheid voor elkaar en voor de wereld om ons heen te erkennen. Dat we ons inzetten voor een wereld waarin vrede en vrijheid normaal is, een wereld waarin de offers die velen hebben gebracht, worden geëerd door een blijvende inzet naar een betere wereld.

Ik wil mijn toespraak graag afsluiten met een gedicht:

Vrijheid

Wat is vrijheid als je niet leert,

van eerder gemaakte fouten?

Wat is vrijheid als je niet weet,

hoe in je vrijheid kunt leven?

Wat is vrijheid als je mensen beperkt,

in hun denken, doen of taal?

Wat is vrijheid in een prachtig land,

als je jezelf niet mag uiten?

Vrijheid is niet slechts een woord, maar een kracht,

Die ons allen verbindt waar we ook zijn, dag en nacht.

Het is het recht om te zijn wie we willen zijn,

Om te leven zonder angst en zonder pijn.

Laten we niet vergeten, dat onze vrijheid is bevochten.

Levens gingen verloren, terwijl we hernieuwde doelen zochten.

Bijna 80 jaar vrijheid in Nederland, het is ons gegeven.

Door verhalen te vertellen, blijven herinneringen leven.

Samen herdenken we en geven we vorm aan verliezen en gemis.

En realiseren ons, dat vrijheid van onschatbare waarde is.

Dank u.